Home

Byadmin
, , ,

Czy dorosły z zespołem Aspergera ma szansę na szczęśliwe życie?

Zespół Aspergera to nie choroba lecz zaburzenie które w znacznym stopniu, utrudnia nawiązanie relacji międzyludzkich. Dotyka zarówno dzieci jak i dorosłych. W przypadku dorosłych którzy nie wiedzą że cierpią na ten rodzaj zaburzenia, wspólne życie i budowanie przyszłości może być bardzo trudne. Jednak, nie niemożliwe. Czy jest możliwe życie z taką osobą? Na to pytanie postaramy się odpowiedzieć w poniższym artykule.

1. Definicja zespołu Aspergera

Określenie zespołu Aspergera pochodzi od nazwiska austriackiego lekarza Hansa Aspergera który w 1944 roku, zauważył pierwsze syndromy u badanych przez niego dzieci w klinice psychiatrycznej w Wiedniu. Ich zachowanie znacznie odbiegało od reszty grupy które, asymilowały się od rówieśników oraz cechował je wysoki iloraz inteligencji, ciekawe zainteresowania, i bogate słownictwo. Miały również problemy w nawiązywaniu kontaktów z innymi dziećmi, z komunikacją i niezdarne ruchy. W tamtym okresie, zauważone objawy określił terminem “psychopatia autystyczna”.

2. Przyczyny występowania zespołu Aspergera

Nie ma jednoznacznych przyczyn występowania zespołu Aspergera. Hans Asperger na podstawie swoich obserwacji badanych dzieci stwierdził, iż może mieć ono podłoże genetyczne. Zaobserwowano, że zespół Aspergera częściej występuje u dzieci, których rodzice zdradzają pewne symptomy tego zaburzenia. Przypuszcza się również że zaburzenie to może mieć swoje źródła w ekspozycji na teratogeny to znaczy na czynniki zewnętrzne, wpływające negatywnie na rozwój płodu w pierwszych 8 tygodniach od zapłodnienia. Przyczyn można się wówczas dopatrywać w urazach okołoporodowych, uszkodzeniach ośrodkowego układu nerwowego, toksoplazmozie czy dziecięcym porażeniu mózgowym.

3. Główne objawy zespołu Aspergera

Chory z zespołem Aspergera ma ogromne trudności w nawiązywaniu relacji z innymi ludźmi. Wyróżnia się kilka typowych zachowań dla osób cierpiących na ten rodzaj zaburzenia. Należą do nich:

  • problemy z nawiązywaniem nowych kontaktów – chorzy z zespołem Aspergera mają przeważnie dużo znajomych i przyjaciół. Nie czują jednak potrzeby, szukania nowych znajomych i poszerzania ich kręgu. Cenią tylko te osoby, z którymi łączą ich wspólne pasje i zainteresowania. Osoby z zespołem Aspergera najlepiej odnajdują się w dziedzinach związanych z naukami ścisłymi, przyrodniczymi zatem jest to dosyć wąski zakres zainteresowań. Dlatego też trudno jest im znaleźć osoby, które podzieliłyby ich zainteresowania oraz entuzjazm z nimi związany.
  • trudności z podtrzymywaniem kontaktu – osoby z zespołem Aspergera sprawiają wrażenie zarozumiałych, wyniosłych, przekonanych o własnej wartości.. Nie potrafią właściwie odczytywać oraz interpretować sygnałów pozawerbalnych takich jak gestów, mimiki, nie rozumieją ironii i sarkazmu, metafor, wszystko odbierają dosłownie. Podczas rozmowy skupiają się przede wszystkim na temacie rozmowy, a nie kontakcie z drugim człowiekiem. Dlatego też ich zachowanie odbierane jest jako oznaka zarozumiałości, pychy, dużego ego i z tego powodu, nie zawsze są lubiani.
  • zachowania kompulsywne – to odczuwanie potrzeby a nawet wręcz przymusu do powtarzania danej czynności, która służy wyładowaniu napięcia. Osoby z zespołem Aspergera są obsesyjnymi pedantami. Wszystko ma swoje miejsce i nie można niczego zmieniać. Rzeczy muszą być ułożone równo, nie wolno niczego przestawiać, zmieniać ustawienia, zdarza się obsesyjne mycie rąk  itp. 
  • usztywnione i stereotypowe zachowania – to powtarzanie w kółko tych samych czynności w ten sam sposób. To daje im poczucie komfortu i spokoju psychicznego. Stereotypowe zachowania dotyczą np. chodzenia do pracy tą samą drogą nawet jeżeli oznacza to nadrabianie kilometrów, mycie naczyń w tej samej kolejności itp.
     
  • zaburzenia pamięci proceduralnej – polega na wyuczonym i automatycznym wykonywaniu codziennych czynności tak, że człowiekowi z zespołem Aspergera całkowicie wyłącza się myślenie. Nie zastanawia się nad tym co robi po prostu, robi to za automatu.
  • nieprawidłowości percepcyjne – chodzi o nadwrażliwości lub niewrażliwość na bodźce. Osoby z zespołem Aspergera bardzo często borykają się z zaburzeniem czucia głębokiego. Mają np. problem z utrzymaniem równowagi dlatego przez otoczenie postrzegani są jako fajtłapy i niezdary. Inaczej reagują również na bodźce wzrokowe, skupiając się na szczegółach nie dostrzeganych przez innych. Są wrażliwi na hałas, przeszkadzają im rozmowy innych ludzi, śmiech, gwar a nawet najmniejsze szmery i szuranie. Cenią sobie ciszę i spokój.

4. Leczenie zespołu Aspergera

W tym miejscu należy jeszcze raz zaznaczyć, iż zespół Aspergera to zaburzenie a nie choroba w związku z czym, nie ma niego lekarstwa. Można jedynie łagodzić objawy poprzez wdrożenie terapii indywidualnej lub grupowej. U dorosłych stosuje się terapię behawioralną, kognitywną lub behawioralno-poznawczą.

Terapia behawioralna ma na celu przekonać chorego do zmiany zachowań na takie, które są powszechnie akceptowane. Pomaga choremu nauczyć się pewnych schematów i rozumieć ich zastosowanie. Z kolei terapia kognitywna, wspiera pacjentów z zespołem Aspergera w pracy nad samym sobą. Aby zakończyła się sukcesem, niezbędna jest obecność terapeuty przewodnika. Podczas terapii behawioralno-poznawczej, pomaga się choremu zrozumieć świat który go otacza oraz zasady, które w nim obowiązują. Uczy się czym są emocje, jak nauczyć się je wyrażać, dlaczego ich poprawne odczytanie jest tak ważne w kontaktach międzyludzkich. 

5. Życie z chorym na zespół Aspergera

Osoba z zespołem Aspergera ma szansę na założenie rodziny i prowadzenie normalnego życie. Jednak aby życie pod jednym dachem z chorym na Aspergera nie było udręką, obie strony muszą włożyć mnóstwo pracy nad zachowaniem zdrowej relacji. Przede wszystkim, chory musi uczęszczać regularnie na terapię, stosować się do zaleceń terapeuty i nieustannie nad sobą pracować. To niestety ciągła walka ze swoimi przyzwyczajeniami, nawykami oraz praca nad zmianą sposobu myślenia. Również partnerzy osób z zespołem Aspergera muszą wykazać się wyrozumiałością i cierpliwością. Najważniejsze jest zrozumienie że chory inaczej postrzega świat, inaczej go odbiera, jego psychika pracuje na zupełnie innych zasadach i to, co dla Nas jest oczywiste, dla niego wcale nie musi takie być. Bardzo istotne jest wsparcie i pomoc w walce o normalne życie. To praca na całe życie a sukces, osiągną tylko ci najbardziej wytrwali i zawzięci na osiągnięcie zamierzonego celu. 

Byadmin
, , ,

Gamofobia. Dlaczego boimy się małżeństwa?

Lęk przed ślubem to nic złego jednak czasem, przybiera postać panicznego strachu. Wówczas można mówić o zaburzeniu psychicznym określanym jako gamofobię. Wbrew pozorom jest niebezpieczne i należy je leczyć. W poniższym artykule przybliżamy charakter gamofobii oraz podpowiadamy, jak sobie z nią radzić.    

1. Co to jest gamofobia?

Jest to rodzaj zaburzenia, przez które partner postrzegany jest jako zagrożenie dla własnej wolności oraz niezależności. Osobie dotkniętej gamofobią, często towarzyszą ogromne problemy z podejmowaniem decyzji w ważnych życiowych kwestiach. Oczywiście nie można o gamofobii mówić w każdym przypadku, kiedy partnerowi nie spieszy się do małżeństwa i odwleka tą decyzję jak tylko może. Jednak kiedy strach przed małżeństwem staje się wręcz paraliżujący i głęboko zakorzeniony w psychice, wówczas należy przyznać otwarcie że coś jest na rzeczy. Taki paniczny strach przed małżeństwem może nawet powodować nerwicę lękową. Dlatego wymaga specjalistycznego leczenia, ukierunkowanego na całą osobowość oraz na źródła postaw neurotycznych.

2. Jakie są główne objawy gamofobii?

Gamofobii towarzyszy wszechstronny lęk, który przybiera różne formy. Wśród nich jest np.:

  • lęk przed niepowodzeniem małżeństwa – w dzisiejszych czasach rozwody są bardzo powszechne a trwałych, wieloletnich małżeństw jest jak na lekarstwo. Taki lęk pojawia zwłaszcza w przypadku osoby, których rodzice rozwiedli się lub nie byli szczęśliwi w związku. Pojawia się obawa czy przez to że nie mieli w dzieciństwie dobrych wzorców, czy będą umieli stworzyć szczęśliwe i zgodne małżeństwo, 
  • lęk przed utratą niezależności – małżeństwo jest często postrzegane jako ograniczenie wolności, swobody, nałożenie na drugą osobę większych obowiązków. Taki lęk jest raczej wynikiem niedojrzałości, błędnej koncepcji małżeństwa oraz przesadną koncentracją na własnej osobie,
  • lęk przed prozą życia – pojawia się w sytuacji człowiekowi towarzyszy poczucie że po zawarciu małżeństwa, sytuacja mieszkaniowa i ogólny poziom życia mógłby spaść,
  • lęk wynikający z chorób lub kompleksów – problemy w życiu seksualnym, niezadowolenie ze swojego wyglądu, towarzyszące choroby czy niekiedy przykre doświadczenia z dzieciństwa stanowią podstawę lęku i obawy o powodzenie małżeństwa.

3. Jakie sposoby na walkę z gamofobią?

W tym miejscu należy zrozumieć że gamofobia to nie choroba i nie można jej leczyć jak przeziębienie. Podstawą w powodzeniu terapii jest uzmysłowienie sobie, że nie ma się czego bać. W pierwszej kolejności trzeba zdać sobie sprawę ze swoich lęków, zastanowić się nad ich źródłem i spróbować zdystansować się do danej przypadłości. Oczywiście pomoc specjalisty jest nieodzownym czynnikiem ułatwiającym uporanie się z własnymi lękami. Psycholog określi stopień zaawansowania problemu oraz zaproponują odpowiednie leczenie. Nieodzowne podczas terapii, jest wsparcie rodziny i przyjaciół.

Ważna jest również postawa partnera. Nie powinno się naciskać i nakłaniać swojej drugiej połowy do małżeństwa zwłaszcza, jeśli dostrzega się u niego strach i panikę na samą myśl o ślubie. Należy dać mu czas na uporanie się ze swoimi lękami i na zrozumienie istoty problemu. Ślub nie zając i nie ucieknie. Najważniejsze jest otoczenie partnera miłością, zrozumieniem i wsparciem. To nie tylko w znacznym stopniu pomoże mu w uporaniu się z towarzyszącym mu lękiem lecz sama postawa partnera, może go przekonać do zawarcia małżeństwa. Cierpliwość i wyrozumiałość to właśnie to, czego partner będzie najbardziej potrzebował. 

Byadmin
, , , ,

Hazardzista w domu czyli jak nałóg niszczy rodzinę?


Nałóg hazardowy to choroba, która pochłania nie tylko samego uzależnionego ale w znacznym stopniu wpływa na jego najbliższych. Skutki mogą bywają katastrofalne sięgając od problemów finansowych po zszargane nerwy i zniszczoną psychikę. Chory nie kontroluje ani nałogu, ani własnego życia. Aby skutecznie pomóc osobie uzależnionej od hazardu i walczyć z tym nałogiem, należy w pierwszej kolejności poznać czym jest ta choroba oraz co myśli i czuje uzależniony. Właśnie tym zagadnieniem, zajmiemy się w poniższym artykule.

1. Czym jest nałóg hazardowy?

W psychologii uzależnienie od hazardu określane jest jako choroba ukryta. Na pierwszy rzut oka, nic nie wskazuje na uzależnienie. Choroba nie daje żadnych oznak fizycznych, jak w przypadku narkomanów czy alkoholików. Ciężko również stwierdzić kiedy mowa o hazardziście zwyczajnym, a kiedy o patologicznym. Granica między tymi dwoma przypadkami jest bardzo cienka. 

Hazardzistą nazywamy osobę, która uwielbia grać w gry losowe, na automatach, maszynach lub obstawia zakłady bukmacherskie. Jednak jeśli dzieje się to sporadycznie, ma wyłącznie charakter rozrywkowy, wówczas nie ma powodu do obaw. Problem pojawia się wtedy, kiedy chęć grania jest wręcz obsesyjna i z czasem przybiera niebezpieczny obrót. 

Uzależnienie od hazardu rozwija się stopniowo. W początkowej fazie nikt z otoczenia uzależnionego nie zauważa, że dzieje się coś niedobrego. Na ten rodzaj uzależnienia najbardziej narażone są osoby które za wszelką cenę chcą odnieść sukces i udowodnić sobie oraz innym że potrafią wiele osiągnąć. Głęboko wierzą że osiągną sukces i nie poprzestaną w swoich działaniach, dopóki nie osiągną zamierzonego celu. W grupie ryzyka znajdują się również osoby o niskiej samoocenie oraz te, które doświadczyły traumatycznych przeżyć i w ten sposób, odreagowują wszystkie negatywne emocje z tymi przeżyciami związanymi. 

2. Jak zachowuje się hazardzista?

Patologicznemu uzależnieniu od hazardu, towarzyszy ciągła obsesja na punkcie grania która nie pozwala mu myśleć ani skupić się na czymś innym. Pogorszeniu ulegają kontakty towarzyskie, relacje rodzinne oraz w znacznym stopniu zaniedbywane są obowiązki, te rodzinne oraz zawodowe. Hazardzista w oczach osoby zdrowej zachowuje się irracjonalnie i niezrozumiale np. porzucając pracę, rodzinę, zaciągając coraz większe pożyczki, kredyty, zastawiając w lombardach cenne i wartościowe przedmioty. Sam uzależniony nie dostrzega problemu a w swoim zachowaniu, nie widzi niczego niewłaściwego. Kieruje nim przekonanie o słuszności podejmowanych działań oraz to, że wkrótce się wzbogaci i wówczas ureguluje wszystkie zaległości. Oczywiście rzeczywistość jest z goła inna. Nie mniej jednak, takie zachowanie i podejście do sprawy powoduje szereg problemów finansowych a uzależniony, traci zaufanie rodziny i najbliższego otoczenia. Najsmutniejsze jest to, że hazardzista w ogóle na to nie zważa gdyż jest tak pochłonięty i skupiony na rozgrywaniu swojej strategii w zdobywaniu potrzebnych środków, że nie zważa na konsekwencje swojego działania.  

Cechą charakterystyczną patologicznego hazardzisty są również notoryczne kłamstwa, których celem jest ukrycie rzeczywistego wymiaru problemu a wymyślane historie są bardzo wiarygodne i rodzina często daje się nabrać na tworzone przez niego bajeczki.

3. Co myśli hazardzista?

Wszystkie jego myśli skoncentrowane są na obstawianiu zakładów i graniu. To świat pięknych marzeń, wielkich pieniędzy i poczucie, że po zdobyciu upragnionej sumy, będzie wiódł luksusowe życie. Przez to uzależniony całkowicie traci zdolność logicznego i racjonalnego myślenia. Przyświeca mu jeden cel i dla niego, zdolny jest do wszystkiego. Jak w każdym innym uzależnieniu, chory wypiera myśl że potrzebuje pomocy i wmawia sobie że wszystko z nim w porządku. Jest to typowy mechanizm obronny polegający na racjonalizacji, wypieraniu i zaprzeczaniu oczywistym faktom. Ciągle snute i wymyślane kłamstwa, to sposób na ucieczkę przed problemem. Hazardziście towarzyszy mylne przekonanie że zawsze, kiedy tylko będzie chciał, może przestać grać. Oprócz kłamstw, chory notorycznie oszukuje i manipuluje swoim otoczeniem. Obiecuje poprawę i składa obietnice bez pokrycia jednak robi to w tak umiejętny sposób, że rodzina w to wierzy. 

4. Czy można żyć z hazardzistą?

Podobnie jak sam uzależniony, rodzina wypiera myśl o uzależnieniu i szuka szeregu wytłumaczeń oraz usprawiedliwień dla jego zachowania. Jest to oczywiście duży błąd ponieważ to tylko utwierdza chorego w przekonaniu, że wszystko jest z nim w porządku. Rodzina i najbliższe otoczenie, musi konieczne dostrzec że ich bliskiego trawi niebezpieczny nałóg z którym sam sobie nie poradzi. Wsparcie i zrozumienie najbliższych odgrywa kluczową rolę w walce z uzależnieniem. 

Przede wszystkim, uzależniony musi ponosić konsekwencje swoich czynów i brać za nie odpowiedzialność. Robienie wyrzutów i wszczynanie kłótni nic tu nie pomoże, a może jeszcze bardziej zaognić sytuację. Nie należy chorego szantażować, grozić zwłaszcza jeżeli są one bez pokrycia. Trzeba z nim dużo rozmawiać, okazać mu wsparcie, zrozumienie, mówić otwarcie o uczuciach, obawach. 

Oczywiście życie z partnerem uzależnionym od hazardu nie jest łatwe. Przekłada się ono na wszystkie sfery życia zarówno emocjonalnego, rodzinnego jak i finansowego. Długotrwałe uzależnienie prowadzi do degradacji życia w każdym jego aspekcie oraz powoduje utratę poczucia bezpieczeństwa w rodzinie. Bardzo łatwo również wpaść w pułapkę współuzależnienia. Hazardzistą zostaje się do końca życia więc należy pamiętać o tym że nawet wtedy, kiedy chory podejmuje terapię i trzyma się jej zaleceń, to choroba może nawrócić i to ze zdwojoną siłą. Aby zminimalizować ryzyko powrotu do uzależnienia należy unikać grania z chorym w jakiekolwiek gry oraz miejsc, które mogłyby być dla niego impulsem do ponownego grania.

5. Gdzie szukać profesjonalnej pomocy?

Terapię można rozpocząć na każdym etapie uzależnienia. Każdy moment jest dobry, aby odzyskać kontrolę nad własnym życiem.  Aby leczenie było skuteczne, chory musi dobrowolnie poddać się terapii a co za tym idzie, musi sam zrozumieć istotę problemu. Zmuszanie uzależnionego do odwyku, nie ma najmniejszego sensu. Konieczne jest uświadomienie uzależnionemu istoty choroby oraz wszystkich powstałych w jej wyniku konsekwencji.

Leczenie chory może podjąć w specjalistycznych ośrodkach odwykowych, gdzie profesjonalna kadra lekarzy, psychiatrów i psychoterapeutów kompleksowo zajmuje się każdym przypadkiem. Terapia dostosowana jest do indywidualnego przypadku, brany jest pod uwagę stopień uzależnienia oraz predyspozycje chorego.

Byadmin
, , , ,

Czy mediator uratuje rodzinę?

W każdej rodzinie zdarzają się kryzysy które w swojej najgłębszej formie, doprowadzić nawet do rozpadu rodziny. Jeżeli wszelkie podejmowane próby wyjścia z kryzysu nie przynoszą rezultatów, wówczas warto rozważyć opcję skorzystania z pomocy mediatora rodzinnego. Mediacja pomaga w nauczeniu się prowadzeniu dialogu, uczy wzajemnego szacunku, respektowania praw i potrzeb drugiej osoby. Innymi słowy, to świetna lekcja kompromisu. W poniższym artykule, przybliżamy postać mediatora rodzinnego.

1. Co to jest mediacja rodzinna?

Jest to metoda rozwiązywania konfliktów w rodzinie, całkowicie dobrowolna i poufna. Jej głównym celem jest wypracowanie kompromisu, pomiędzy zwaśnionymi stronami. W psychologii jest to bardzo powszechna metoda rozwiązywania sporów jednak w Polsce rozwija się od niedawna, kiedy to wprowadzono odpowiednie przepisy w Kodeksie Cywilnym i Karnym ponieważ do tej pory, mediacje prowadzone były tylko przez sądy.  Z pomocy mediatora korzystają Ci, którym na złagodzeniu, rozwiązaniu problemu i uratowaniu relacji z drugą stroną. 

2. Jakiego rodzaju spory pomaga rozwiązać mediator?

Z pomocy mediatora mogą skorzystać pary oraz małżeństwa, które chcą ustalić kwestie alimentacyjne, opiekę nad dzieckiem lub sprawy majątkowe. Dzięki takiej mediacji, strony zaoszczędzą sobie nerwów, kłótni i długotrwałych batalii sądowych mających na celu uregulowanie łączących ich spraw. Jeśli dodatkowo w grę wchodzą dzieci, wówczas rozmowa z mediatorem pomoże zaoszczędzić dzieciom przykrych widoków kłócących się, krzyczących na siebie rodziców. Do mediatora rodzinnego mogą zgłosić się pary które chcą uniknąć rozstania, naprawić relacje i uratować związek.

Do zadań mediatora należy także pomoc w usunięciu trudności jakie często pojawiają się w relacjach pomiędzy rodzicami a dziećmi. Na tym polu przychodzi mierzyć się z takimi problemami jak dorastające i buntujące się dzieci czy w przypadku tzw. patchworkowej rodziny kwestie ze znalezieniem wspólnego języka z innymi członkami rodziny czy problem z przystosowaniem się do nowej rzeczywistości.

Mediator pomaga również w usuwaniu nieporozumień w rodzinie w zakresie spraw majątkowych, dziedziczenia, spadku, spory związane z ustaleniem opieki nad starszymi członkami rodziny czy chorymi rodzicami.

3. Czy mediator rodzinny jest skuteczny?

Nie będzie to może odkrywcze stwierdzenie lecz aby mediacja była skuteczna, trzeba naprawdę chcieć z niej skorzystać, czuć że jest to konieczne a gdy już do niej dojdzie, trzeba w niej aktywnie uczestniczyć. Trzeba też wiedzieć, że aby mediacja była udana, nie można twardo obstawać przy swoim stanowisku i swoich racjach. Trzeba otworzyć się na drugą osobę, na to co ma do powiedzenia, jakie zdanie w danym temacie i wysłuchać jaki ma pomysł na załagodzenie sytuacji. Mediator w tym wszystkim pomoże znaleźć punkt, w którym strony mogą się spotkać. 

Co jest najważniejszą zaletą mediacji to, że nie ma tu strony przegranej. Znalezione podczas sesji z mediatorem rozwiązanie, musi być satysfakcjonujące dla obu stron. 

Zatem podsumowując, mediacja nie tylko pomaga w rozwiązaniu sporu czy konfliktu ale daje rozwiązanie na przyszłość. Pokazuje drogę którą należy iść, daje wskazówki jak radzić sobie z problemami, jak ze sobą rozmawiać i nauczyć się iść na kompromis. Dzięki mediacji można nauczyć się głośno mówić o problemach, zmartwieniach, obawach, o tym co nas boli czy przeraża. Jeżeli do tej pory baliśmy się mówić o swoich uczuciach czy wyrazić własne zdanie, to mediacja jest idealnym momentem na to aby się otworzyć.

Sam mediator jest osobą bezstronną i neutralną. Nikogo nie ocenia, nikogo nie krytykuje, nie podsuwa gotowych rozwiązań, nie rozstrzyga. Pomaga za to w komunikacji, w odkrywaniu problemów, sprawdza realność propozycji, odpowiednio kieruje negocjacjami. Sam proces mediacyjny jest elastyczny a terapia w zależności od skali problemu, składa się z kilku spotkań. 


Byadmin
, , ,

Molestowanie seksualne dzieci

W dzisiejszych czasach ciągle słyszy się o nadużyciach i wykorzystaniu seksualnym dzieci, na których krzywda ta odbija piętno na całe ich przyszłe życie. Wykorzystywanie seksualne dzieci, to każdy akt pomiędzy osobami o różnym stopniu rozwoju, którego celem jest seksualna gratyfikacja osoby na wyższym poziomie rozwoju. Skutki psychologiczne wykorzystywania seksualnego dziecka obejmują depresję, seksualizację zachowania, zespół stresu pourazowego, zaburzenia lękowe, naruszenie prawidłowego rozwoju seksualnego, zaburzenia odżywiania, wycofanie społeczne, skłonność do wykorzystywania dzieci będąc już w wieku dorosłym czy wiele innych. Jeśli chodzi zaś o skutki fizyczne to zalicza się do nich przede wszystkim uszkodzenia fizyczne ciała dziecka.

Patrząc z punktu psychologicznego wykorzystywanie seksualne dziecka związane jest przede wszystkim z zaburzoną relacją pomiędzy dzieckiem a osobą, której ono ufa. Mówi się tutaj o wykorzystaniu zaufania dziecka w celu osiągnięcia własnych potrzeb seksualnych przez osobę mu bliską. Nadużycie seksualne przy którym zostaje zerwane zaufanie dziecka nie dotyczy samego aktu seksualnego czy gwałtu, ale też takich zachowań jak ocieranie się o dziecko, nieodpowiedni dotyk, pokazywanie zdjęć i filmów pornograficznych czy opisywanie zachowań seksualnych. Dziecko odczuwa wtedy zawstydzenie i dezorientację, wie że wydarzyło się coś złego, staje się obiektem w rękach oprawcy i nie potrafi się obronić.

1. Sprawca molestowania seksualnego dziecka

Oprawcą może być zarówno osoba mu najbliższa, jak również ktoś zupełnie obcy i niespokrewniony z nią. Osoby obce dzieli się na dwa typy sprawców

  • typ psychopatyczny – jest niedojrzały w rozwoju seksualnym i który potrzebuje potwierdzenia, że posiada bezgraniczne możliwości. Ten typ wyróżnia się niską empatią oraz brakiem odczuwania lęku. Dziecko jest dla niego obiektem zastępczym, nad którym może dominować,
  • typ regresywny – dla którego charakterystyczny jest lęk przed dojrzałym partnerem seksualnym.

2. Jakie są skutki molestowania seksualnego u dzieci?

Wykorzystując dziecko pozbawia się go nie tylko dzieciństwa, ale przede wszystkim zdolności do wchodzenia w bezinteresowne oraz głębokie relacje międzyludzkie. Poprzez takie działania, zaburza się naturalny rozwój seksualny dziecka oraz jego ogólne funkcjonowanie. Niewątpliwe na pewno jest to, że nadużycia seksualne wpływają na dziecko bardzo negatywnie. U dzieci wykorzystywanych seksualnie wyróżnia się dwa typy objawów:

  • wczesne – występują w okresie do 2 lat od czasu zakończenia wykorzystywania,
  • długotrwałe – które widoczne są przez dłuższy okres czasu, przekraczający 2 lata.

Sfery w których mogą pojawić się skutki nadużyć seksualnych to:

  • sfera somatyczna – w której skutki molestowania są związane z pojawieniem się biegunek, zaparć, infekcji dróg moczowych, chorób wenerycznych, ciąży ale i również obrażeń na ciele takich jak otarcia, stłuczenia, siniaki, bóle w okolicach pochwy bądź odbytu, krwawienia z pochwy, przerwanie błony dziewiczej, obrzęki lub rany w okolicach odbytu,
  • sfera emocjonalna – odczuwanie takich emocji jak poczucie wstydu, poczucie winy, złość, ciągły niepokój, lęk, poczucie krzywdy, myśli samobójcze, poczucie utraty niewinności, poczucie bezsilności. Mogą pojawić się stany depresyjne, fobie, problemy z koncentracją, niska samoocena, dziecko przyzwyczaja się do tego, że jest traktowane jak przedmiot czy obiekt, staje się „czymś”, a nie jest „kimś” i z tym przekonaniem, przechodzi przez całe swoje życie,
  • sfera seksualna i sfera społeczna – są ze sobą powiązane, a skutki w tym obszarze przejawiają się w nieumiejętności utrzymywania dłuższych relacji i kontaktów społecznych, a w dorosłości trwania w stałych związkach, zdeformowanych mechanizmach obronnych, które wywołują negatywne postawy społeczne, nieufności wobec ludzi, unikaniu bliskości fizycznej z innymi osobami, nieumiejętności wchodzenia w nowe relacje z innymi ludźmi, dysfunkcjach i zaburzeniach seksualnych oraz w obniżonym popędzie seksualnym w przyszłości, stawaniu się sprawcą aktów molestowania dzieci w dorosłości czy w skłonności do podejmowania przypadkowych kontaktów seksualnych,
  • sfera behawioralna – w której pojawiają się takie skutki jak regresja zachowania, uzależnienia od środków psychoaktywnych, samouszkodzenia, zachowania przestępcze, ucieczki z domu, prostytucja, wagary, próby samobójcze, zachowania agresywne wobec innych ludzi czy stosowanie przemocy.

Co również istotne, konsekwencje nadużyć seksualnych są zależne od wieku dziecka molestowanego. I tak u dzieci w wieku przedszkolnym mogą pojawić się lęki, koszmary nocne, nieadekwatne zachowania seksualne oraz zespół stresu pourazowego. U dzieci starszych, będących w wieku wczesnoszkolnym skutki te przejawiają się w postaci lęków, nerwic, koszmarów sennych, agresji, nadmiernej aktywności, problemów w szkole, nawet psychoz oraz możliwe są tutaj ich zachowania regresywne. U dzieci jeszcze starszych można zauważyć depresję, wycofanie się z kontaktów społecznych, bóle somatyczne ale i również zachowania przestępcze, ucieczki z domu, nadużywanie substancji psychoaktywnych jak i próby samobójcze. Problemy w szkole mogą w przyszłości przejawiać się w trudnościach z utrzymywaniem zatrudnienia, zaś zachowania agresywne przechodzić w zachowania przestępcze.  Wymienione skutki molestowania seksualnego dziecka, nie zawsze i nie w każdym przypadku. występują w pełnej postaci. Jest to zależne od wielu czynników ale przede wszystkim od tego, że każde dziecko tak jak i człowiek dorosły, jest indywidualną jednostką mającą różne potrzeby i odmienne osobowości. Jedno dziecko może przeżyć głęboką traumę, inne trochę mniejszą jednak należy pamiętać, że zawsze każde naruszenie sfery intymnej dziecka wiąże się z zaburzeniami w jego rozwoju i wpływa na jego dorosłe życie.

3. Jak rozmawiać z dzieckiem wykorzystywanym seksualnie? Jakich metod pracy użyć?

Najważniejszymi cechami jakie powinna przejawiać osoba prowadząca rozmowę z dzieckiem molestowanym seksualnie to cierpliwość, spokój, opanowanie, swoboda w kontaktach, twórczość, umiejętność kontrolowania swoich emocji i powstrzymywania reakcji oraz umiejętność dawania dziecku wsparcia i poczucia kontroli. Istotne jest również nawiązanie kontaktu z dzieckiem. Nie należy składać obietnic, które nie mogą zostać spełnione. Ważne aby zapewnić dziecku, że to co się wydarzyło nie jest jego winą oraz dać do zrozumienia, że takie sytuacje i wydarzenia są nam znane. Jest to istotne ze względu na to, że dzieci bardzo często boją się reakcji dorosłego na to co za chwilę powiedzą. Należy również pamiętać, że dzieci które nie są wykorzystywane seksualnie są zazwyczaj zawstydzone tematami związanymi z seksem, w przeciwieństwie do dzieci które doznały już takich aktów. Język jakim się posługujemy powinien być zrozumiały dla małego człowieka. Nie wolno zadawać pytań „dlaczego?” i zmuszać dziecka do mówienia. Niszczy to relację i sprawia, że zamyka się ono w sobie.

Metody, jakich można użyć podczas rozmowy z dzieckiem u którego podejrzewa się molestowanie seksualne to:

  • rysunek figury człowieka – pomaga to w zapoznaniu się ze słownictwem i nazewnictwem używanym przez dziecko. Na kartce papieru należy rozpocząć rysunek człowieka a następnie powiedzieć dziecku, aby dokończyło rysować resztę części ciała i je nazwało,
  • lalki – mogą pomóc w wytłumaczeniu dziecku na czym polega „zły dotyk” oraz sprawdzeniu co się wydarzyło, w jaki sposób i jak się to działo kolejno,
  • lista rzeczy i ludzi, których dziecko się boi – metoda pomocna w przypadku, gdy dziecko nie chce powiedzieć co się wydarzyło i boi się tego co się działo. Na kartce tworzymy listę rzeczy, ludzi czy wydarzeń których dziecko się boi,
  • dobre i złe sekrety – metoda która pomaga rozróżnić dziecku, czym są dobre a czym złe sekrety, które należy powierzyć komuś, które mogą być niebezpieczne, kiedy jest się skarżypytą. Technika jest też pomocna, gdy dziecko nie chce powiedzieć tego, co się stało ze względu na to że jest to tajemnicą,
  • zabawa w rozmowę maskotek – gdzie za jedną maskotkę wypowiada się osoba prowadząca rozmowę a za drugą dziecko.

 W momencie podejrzenia molestowania seksualnego pojawia się wiele różnych pytań np. co robić? Czy reagować na tę sytuację? Czy rozmawiać o tym z dzieckiem? Czy zgłaszać ten problem czy nie? Czy nie zniszczymy życia sprawcy w momencie gdy okaże się to nieprawdą? Problem ten jest niezwykle trudny i wiąże się z poważnymi decyzjami. Należy jednak pamiętać, że najważniejsze w tym wszystkim jest dziecko i jego bezpieczeństwo, a pojawiające się sygnały nie mogą być lekceważone bo skoro się pojawiają to muszą coś znaczyć.

Byadmin
, , ,

Dzieci w rodzinach przemocowych

Żeby rozpocząć rozważania na temat funkcjonowania dzieci w rodzinach, które dopuszczają się przemocy, należy najpierw przybliżyć czym ogólnie jest przemoc. Według definicji, „przemoc w rodzinie” jest jednorazowym lub powtarzającym się działaniem umyślnym albo zaniechaniem, które narusza prawa bądź też dobra osobiste osób najbliższych. Działanie to naraża te osoby na niebezpieczeństwo zarówno utraty zdrowia jak i nawet ich życia. Co istotne, zaburza ich poczucie godności oraz tworzy szkody w zdrowiu psychicznym.

1. Rodzaje przemocy w rodzinie

Istnieje kilka rodzajów przemocy i dzielimy ją na:

  • przemoc fizyczną – ta forma przemocy jest najbardziej widoczną, dotyczy nie tylko uszkodzeń powstających na ciele ofiary ale i również prawdopodobieństwa ich powstania. Wyróżnić można w niej takie przejawy jak szarpanie, przypalanie papierosami, uderzanie, szturchanie czy krępowanie ciała,
  • przemoc psychiczną – do której zaliczamy upokarzanie, poniżanie, krytykowanie, szantażowanie czy nieliczenie się z potrzebami ofiary. Jest formą przemocy, którą trudno jest udowodnić, nie jest widoczna na ciele, a rany po niej pozostają jedynie w psychice ofiary.
  • przemoc materialną – która obejmuje niszczenie czyjejś własności, odbieranie zarobionych pieniędzy, zabieranie rzeczy bez pozwolenia oraz sprzedawanie rzeczy bez zgody ofiary,
  • przemoc seksualną – która dotyczy zmuszania do aktywności seksualnej osób, niegodzących się na to. Wyraża się w gwałtach, wymuszaniu współżycia seksualnego czy zmuszaniu do oglądania pornografii. Celem oprawcy jest tutaj zaspokojenie swoich potrzeb, ta forma jest najczęstszą formą przemocy z wymienionych,
  • zaniedbanie – jest formą przemocy najczęściej dotykającą dzieci i osoby starsze. Polega na naruszeniu obowiązku do opieki przez osoby najbliższe, obejmuje niezaspokajanie potrzeb fizjologicznych  związanych z ubiorem, schronieniem, nieudzieleniem pomocy podczas choroby czy uniemożliwieniem korzystania z kuchni czy łazienki.

W literaturze przedmiotu mówi się o trzech fazach przemocy i kolejno są to:

  • faza 1 „budowanie napięcia” – jest zapowiedzią tego, co się może wydarzyć. Pojawiają się konflikty, istnieje grupa tematów, która wywołuje nieporozumienia i gniew. Kształtuje się tutaj reakcja np. żony, na to co robi mąż. Może wystąpić bagatelizowanie, usprawiedliwianie bądź inne mechanizmy obronne. W tej fazie może pojawić się pierwszy akt przemocy.
  • faza 2 „ostry incydent bicia i przemocy” – pojawiają się epizody przemocy, które są coraz częstsze. Kształtuje się brak kontroli, który nie przeszkadza oprawcy i który widzi winę w ofierze zaś szkody, które jej wyrządza, są coraz większe.
  • faza 3 „uprzejmości i miłości„ – pojawia się skrucha i pozorne zaprzestanie stosowania przemocy. Jest to faza tzw. „miodowego miesiąca”.

2. Jak to wszystko wpływa na psychikę i rozwój dzieci?

Funkcjonowanie dziecka i jego rozwój w takiej rodzinie, jest niewątpliwie zaburzony. Uszkodzone zostają takie sfery jak poczucie własnego „Ja”, regulacja emocjonalna, poczucie więzi, odporność emocjonalna czy relacje z rówieśnikami. Dzieci, które doświadczają przemocy w rodzinie, nie umieją sobie radzić z pojawiającymi się problemami. Jest to wynikiem obniżenia odporności psychicznej, stosują więc w zamian za to przemoc i wykazują dużą agresję. Idąc w ślad za rodzicami, dziecko kształtuje w sobie taki sposób radzenia sobie z problemami i stresem. Wchodzi w dorosłe życie z takim bagażem doświadczeń i samo stosuje agresję oraz przemoc w swojej rodzinie. Jeśli chodzi o sferę emocjonalną, dziecko w rodzinie przemocowej zarówno w dzieciństwie jak i w dorosłości, wykazuje silny lęk, strach i niepokój, które mogą doprowadzić w przyszłości do różnych zaburzeń w tym zakresie. Bardzo istotnym aspektem jest tutaj również poczucie winy, które odczuwa dziecko bite. To ono obwinia się za wyrządzoną mu krzywdę. Jest to jeden z mechanizmów obronnych, którym broni się mały człowiek. Poprzez odczuwanie winy, dziecko może uratować swoje przywiązanie do krzywdzących go rodziców. Nie rozumiejąc tego dlaczego rodzic go rani, winę przypisuje sobie, dzięki czemu jego więź z agresywnym rodzicem, nie zostaje zaburzona.

Jeśli chodzi o relacje z rówieśnikami, dziecko bite izoluje się od nich ze względu na brak zaufania, którym należy obdarzyć nowo poznaną osobę, chcąc się z nią zaprzyjaźnić. Samoocena dziecka bitego jest bardzo niska, przy jednocześnie wysokiej samoakceptacji. Dziecko takie wykazywać może w przyszłości wysoką zależność od partnerów, czy innych osób dla niego znaczących.

3. Jakie skutki może mieć przemoc stosowana na dzieciach?

U dzieci żyjących z agresywnymi rodzicami, może pojawić się szereg różnych zaburzeń i objawów, związanych przede wszystkim z życiem w ciągłym stresie, lęku, smutku i brakiem zaufania. Zalicza się do nich m.in:

  • zaburzenia mowy (jąkanie się),
  • nocne moczenie się,
  • trudności w nauce,
  • zaburzenia snu (koszmary senne),
  • opóźnienie w rozwoju (pośledzenie umysłowe),
  • pojawienie się nieprawidłowości rozwojowych,
  • niska samoocena,
  • depresja,
  • postawa zależna,
  • zaburzenia nerwicowe,
  • zaburzenia w sferze emocjonalnej (labilność emocjonalna, apatia, impulsywność, irytacja, wstyd),
  • zaburzenia w sferze behawioralnej (zachowania kompulsywne, ssanie palca, obgryzanie paznokci, zaburzenia autoagresywne),
  • zaburzenia w sferze społecznej (wycofanie, podejrzliwość, nieufność, brak umiejętności nawiązywania kontaktów z innymi, wyalienowanie, lęk przed nadmierną bliskością),
  • dolegliwości somatyczne (bóle głowy i brzucha, zaburzenia snu i łaknienia),
  • urazy fizyczne (sińce i obrzęki, otarcia na skórze, częste złamania kości, blizny na ciele, krwawe pręgi czy nietypowe ślady po oparzeniach),
  • zaburzenia w sferze procesów poznawczych (nieumiejętność skupiania uwagi, koncentracji, zaburzenia pamięci),
  • reakcje regresyjne (nieumiejętność kontroli czynności fizjologicznych u dziecka powyżej 4 roku życia),
  • nadużywanie środków psychoaktywnych jako sposób na ucieczkę od problemów,
  • choroby związane ze stresem.

Wszystkie wyżej wymienione zaburzenia mogą pojawić się zarówno w odległym czasie od stosowania wobec dzieci przemocy jak i niektóre z nich są następstwami, które występują bezpośrednio po epizodzie bicia.

Czynniki mogące wywoływać agresję i przemoc wobec dziecka:

  • przekonanie rodziców o dopuszczalności bicia dziecka – jako jednej z form karania za nieposłuszeństwo czy inne niedopuszczalne zachowania, będącą najlepszym sposobem na utrzymanie dyscypliny,
  • niski próg frustracji – która związana jest z trudnościami i problemami życia codziennego,
  • nadmierne spożywanie alkoholu przez rodzica,
  • nierealne oczekiwania wobec dziecka – przeniesienie własnych pragnień i aspiracji na własne dziecko, niespełnienie wygórowanych celów i nierealnych oczekiwań skutkuje agresją rodzica wobec dziecka. Częściej pojawia się tutaj przemoc psychiczna,
  • nadopiekuńczość rodziców – ogranicza naturalny rozwój i podejmowanie samodzielnych wyzwań przez dziecko, pojawiająca się niechęć a nawet niegodzenie się na zachowania budzące obawę u rodziców wywołuje agresję wobec ich dzieci,
  • wzór relacji pomiędzy rodzicem a dzieckiem – jest wyuczony w dzieciństwie i powielany przez bitego rodzica wobec swojego własnego dziecka,
  • dziecko jako „kozioł ofiarny” – na którym odbija się złość rodziców wywołana np. rozczarowaniem swoim partnerem czy zagubieniem jednego z rodziców w relacji małżeńskiej
  • niska samoocena oprawcy – sam odczuwa bezsilność, a agresja i przemoc wobec dziecka daje mu poczucie mocy, siły i kontroli nad sytuacją,
  • zaspokojenie swoich potrzeb, w przypadku przemocy seksualnej.

3. Jak pomóc dziecku krzywdzonemu?

Przede wszystkim najpierw należy rozpoznać sygnały, które mogą wskazywać na to, że dziecko jest krzywdzone, bite czy poniżane. Kolejnym krokiem jest zebranie dodatkowych informacji na ten temat, w celu sprawdzenia tych podejrzeń. Później następuje analiza zebranych informacji, po to aby ocenić zagrożenie, uzyskać obraz sytuacji dziecka oraz zastanowić się nad formami wsparcia dla niego. W momencie potwierdzenia przypuszczeń należy zaplanować i przeprowadzić interwencję, której nadrzędnym celem jest zapewnienie dziecku bezpieczeństwa oraz wzbudzenie w rodzinie motywacji do zmiany i chęci rozwiązania problemów. Cały opisany proces jest niezwykle ważny w momencie pomocy dziecku, przede wszystkim ze względu na to że niewłaściwa ocena sytuacji i przypuszczeń naznaczy dziecko i jego rodzinę na całe życie, a co najgorsze zrobi im krzywdę. Bardzo ważne jest aby pomoc i wsparcie, otaczało cały system rodzinny dziecka. Każda z osób z rodziny powinna zostać objęta specjalistyczną pomocą. Należy poznać funkcjonowanie tej rodziny, ich problemy i dynamikę. Ze względu na skutki jakie niesie ze sobą przemoc stosowana wobec dzieci nie należy być biernym i przyglądać się temu z boku nic nie robiąc. Ważna jest szybka interwencja i pomoc ofierze agresji.

Byadmin
, , ,

Zaburzenia lękowe u dzieci

W dzisiejszych czasach bardzo często używa się zamiennie terminów strach i lęk. W psychologii jednak są to dwa różniące się między sobą pojęcia. W strachu wyróżnia się trzy aspekty jakimi są fizjologiczny, behawioralny oraz poznawczy. Nie zawsze występują wspólnie. O istocie tego problemu, opowiadamy w poniższym artykule.

1. Aspekty i rodzaje zaburzeń lękowych

Aspekt fizjologiczny przejawia się w fizycznych odczuciach. Jest to min. przyspieszone tętno, ucisk w klatce piersiowej, nieostre widzenie czy przyspieszona perystaltyka jelit.

Aspekt behawioralny to występujące zaburzenia w zachowaniu to np. jąkanie się czy powtarzanie pewnych czynności. Ostatnim aspektem jest aspekt poznawczy, uszczegóławiając są to pojawiające się myśli o rzeczywistym niebezpieczeństwie oraz różne zniekształcenia procesów poznawczych typu przewidywanie przyszłości czy katastrofizowanie. W lęku podobnie jak i w strachu można wyróżnić aspekt fizjologiczny, behawioralny oraz poznawczy, z pewną istotną różnicą w tym ostatnim. W lęku czynnik poznawczy przybiera odmienną formę, niż w omawianym wcześniej strachu. W tym przypadku myśli jednostki dotyczą surrealistycznego i nieokreślonego zagrożenia. Używając kolokwializmu człowiek nie wie czego się boi, a jej lęk nie ma konkretnej i określonej przyczyny. W zaburzeniach lękowych to właśnie lęk jest głównym objawem. Może przybierać różne postacie ale zawsze będzie związany z brakiem realnego niebezpieczeństwa.

Dzieciństwo bardzo często wiąże się z wieloma sytuacjami, w których może pojawiać się lęk. Najważniejszą funkcją lęku jest funkcja przystosowawcza. Polega ona na tym, że człowiek, tutaj dziecko musi zaadaptować się jak najlepiej do potencjalnego zagrożenia, które jest związane z pojawiającymi się na wszystkich etapach życia wyzwaniami. Pomimo tego, że lęk jest naturalnym elementem rozwoju każdego człowieka, w nadmiarze może prowadzić do zaburzeń lękowych. Definicja lęku mówi, że jest to reakcja na pojawiające się zagrożenie, które przygotowuje jednostkę do walki lub ucieczki.

Wyróżnia się kilka typów zaburzeń lękowych u dzieci:

  • lęk separacyjny – pojawia się zwykle u dzieci w wieku 3 lat, zmniejsza się i zanika około 5 roku życia. Występuje częściej u dziewczynek i objawia się pojawieniem się intensywnego lęku ,w momencie rozłąki z rodzicem najczęściej z matką. Lęk ten występuje zarówno w momencie realnej rozłąki, jak i na samą myśl o tym. Reakcje jakie mogą pojawić się wtedy u dziecka to  płacz, opór, ból brzucha czy inne dolegliwości bólowe. Reakcje te mają na celu uniemożliwienie rozłąki. Innymi przejawami tego lęku jest niechęć do wyjazdów bez rodzica np. na wycieczki szkolne czy kolonie, niechęć wychodzenia na podwórko do kolegów bez matki czy ojca, ciągły niepokój o opiekuna, stale pojawiające się myśli o wypadku czy chorobie rodzica, sny o podobnej tematyce czy też niechęć do zasypania bez rodziców.
  • zaburzenie lękowe uogólnione – zaburzenie występujące zarówno u chłopców, jak i dziewczynek w wieku dziecięcym, zaś w wieku nastoletnim znacznie częściej pojawiające się u dziewczyn. Przejawem tej choroby jest przede wszystkim ciągłe zamartwianie się i spodziewanie się tylko negatywnych sytuacji np. choroby taty, wypadku mamy, otrzymywania samych jedynek w szkole czy też stałe odczuwanie niepokoju i lęku, który ciągle utrzymuje się na tym samym poziomie. Innymi objawami są problemy ze skupianiem uwagi oraz ze snem. Dziecko mające zaburzenie lękowe uogólnione bardzo często próbuje znaleźć wsparcie i pocieszenie wśród otoczenia, które zapewni go o tym, że nic złego się nie stanie. Jednak w momencie dodania mu takiej otuchy, mimo wszystko nie uspokaja się i nadal się zamartwia.
  • zespół lęku napadowego – jest to zaburzenie które występuje częściej w okresie dojrzewania, niż w okresie dzieciństwa. Zespół lęku napadowego może pojawić się zarówno pod wpływem pewnego bodźca jak np. w fobiach specyficznych, jak i zupełnie bez żadnego powodu, gdzie myśl o możliwości pojawienia się napadu paniki wywołuje lęk i samą panikę. Podczas napadu paniki pojawia się bardzo intensywny lęk wraz z takimi objawami jak kołatanie serca, duszności czy zawroty głowy. Lęk wywołuje objawy somatyczne, zaś objawy somatyczne intensyfikują lęk, który wzmaga te objawy – mechanizm błędnego koła.
  • fobie specyficzne w dzieciństwie – zaburzenie, które występuje najczęściej z wszystkich zaburzeń lękowych u dzieci. Najważniejszym objawem jest nieracjonalny i silny lęk przed konkretną rzeczą, przedmiotem czy sytuacją. Może to być lęk przed ciemnościami, zwierzętami, wysokością, owadami czy widokiem krwi. Lęk ten pojawia się zarówno w realnej sytuacji, jak i w momencie wyobrażenia sobie jej przez dziecko. Dzieci młodsze mogą reagować na sytuacje, które wywołują u nich lęk płaczem, krzykiem czy bezruchem. W okresie dzieciństwa występuje wiele lęków przed różnymi zjawiskami czy obiektami i jest to normalne na tym etapie rozwoju. Ważne jest jednak to, czy lęk ten jest adekwatny do fazy rozwojowej w której dziecko aktualnie się znajduje. Fobię specyficzną diagnozuje się wtedy, gdy tak nie jest. Mowa tutaj o np. lęku przed ciemnościami u dziecka w wieku 10 lat.
  • fobia społeczna – przejawia się obawą i lękiem przed osobami nieznajomymi. U dzieci do 3 roku życia lęk przed obcymi ludźmi jest normalny i naturalny. Dziecko może przejawiać strach przed kolegami z klasy czy nauczycielami. W sytuacjach, w których znajduje się wśród obcych mu osób, stara się zachowywać poprawnie, cały czas myśląc o tym że jest oceniane i boi się, że zostanie wyśmiane. Bardzo często również, dziecko z tym zaburzeniem wyobraża sobie sytuacje, w których zostaje upokorzone. Lęk ten przejawia się również w rozmowie z innymi ludźmi gdzie dziecko czerwieni się, jego ręce drżą, poci się, kontakt wzrokowego nie jest utrzymywany z rozmówcą, a głos cichy. Zupełnie inaczej jest w domu z bliskimi mu osobami, gdzie czuje się bezpiecznie i zachowuje swobodnie. Taka sytuacja rodzi dyskomfort, stale odczuwane napięcie i unikanie takich okoliczności powoduje trudności w codziennym funkcjonowaniu oraz zaburzenia w naturalnym rozwoju.
  • mutyzm wybiórczy – rodzaj fobii społecznej, w którym dziecko bojąc się ludzi przestaje mówić, mimo tego, że jego rozwój werbalny jest prawidłowy. Symptomami tego zaburzenia są milczenie w obecności obcych osób, nieudzielanie odpowiedzi na ich pytania lub odpowiadanie za pomocą gestów, nieutrzymywanie kontaktu wzrokowego, nie okazywanie emocji, unikanie aktywności ruchowej. W domu z bliskimi dziecko z mutyzmem wybiórczym, zachowuje się zupełnie inaczej. Zachowuje się swobodnie, nie krępuje się, rozmawia a wręcz jest gadatliwe, podejmuje aktywność ruchową i okazuje emocje.
  • zaburzenia mieszane, w tym fobia szkolna – bardzo często u dzieci można spotkać jednocześnie kilka rodzajów zaburzeń lękowych, mogą to być np. mutyzm wybiórczy i lęk separacyjny. Fobia szkolna wykazuje objawy z różnych grup zaburzeń lękowych, przejawia się najczęściej niechęcią, oporem i w rezultacie odmową pójścia do szkoły. Chodzenie do szkoły wbrew własnej woli, gdzie dziecko zawsze rano kłóci się z rodzicami czy wychodzeniem ze szkoły po kilku lekcjach. Tym objawom bardzo często towarzyszą symptomy somatyczne takie jak bóle brzucha, bóle głowy czy nawet biegunki, „dzięki” którym dziecko nie musi nigdzie wychodzić.

2. Przyczyny zaburzeń lękowych u dzieci

Bardzo często zaburzenia lękowe związane są ze zmianami w życiu dziecka, z którymi musi się ono zmierzyć. Są to np. przeprowadzka, pójście do szkoły, zmiana klasy czy pobyt w szpitalu. W literaturze przedmiotu wyróżnia się również czynniki, które stanowią przyczyny zaburzeń lękowych, a są to:

  • czynniki biologiczne – do których zaliczamy zaburzenia w budowie mózgu czy też zaburzenia równowagi neuroprzekaźników,
  • czynniki genetyczne – które są związane z dziedziczeniem tych zaburzeń po rodzicach czy dziadkach,
  • czynniki środowiskowe – mowa tutaj o obserwacji i utrwalaniu nastawień lękowych od rodziców, którzy radzą sobie z trudnościami używając strategii unikania, stylach wychowania opartych na nadmiernej kontroli dziecka, stałej krytyce czy przesadnej opiekuńczości, odczuwaniu przez dziecko braku poczucia bezpieczeństwa, który wynika ze złej relacji z rodzicami, opartej na przemocy i agresji, negatywnych doświadczeniach w relacjach z rówieśnikami, śmierci któregoś z opiekunów, wypadku czy choroby.

3. Metody i techniki leczenia zaburzeń lękowych u dzieci

  • edukacja – która pomaga dziecku oraz jego rodzicom zrozumieć na czym polega natura lęku, jakie są jego przyczyny, co się dzieje z organizmem podczas pojawienia się lęku czy napadów paniki,
  • nauka kontroli objawów somatycznych – np. z zastosowaniem treningu relaksacyjnego czy ćwiczeń oddechowych,
  • nauka innych sposobów rozwiązywania problemów,
  • techniki behawioralne – sukcesywna ekspozycja bodźców wywołujących lęk,
  • zmiana nastawień poznawczych, oparta na zmianie zachowania, identyfikacji, weryfikacji i przeformułowywaniu zniekształconych myśli, związanych z lękiem,
  • przeciwdziałanie ponownemu pojawianiu się lęków u dziecka poprzez sprawdzanie i utrwalanie jego osiągnięć,
  • psychoterapia indywidualna, polegająca głównie na wspieraniu dziecka,
  • terapia grupowa, stosowana najczęściej w fobiach społecznych,
  • treningi asertywności oraz kompetencji społecznych,
  • terapia rodzinna – stosowana w momencie gdy rodzice przejawiają nastawienia lękowe i to jest główną przyczyną pojawienia się u dziecka zaburzeń lękowych oraz które są dla niego wzorcem do radzenia sobie z problemami,
  • w przypadku fobii szkolnej, nie należy wycofywać dziecka ze środowiska szkolnego, konieczne jest zaangażowanie nauczycieli i wychowawców do współpracy przy jego leczeniu.

 Zaburzenia lękowe u dzieci są możliwe do wyleczenia i często tak się dzieje, gdy pomoc jest odpowiednia. W niektórych przypadkach w pamięci dziecka pozostaje pewien akcent nastawień lękowych jest on jednak bardzo słaby i na dalszych etapach rozwoju oraz w dorosłości osoby takie dobrze sobie radzą z problemami i funkcjonowaniem w życiu codziennym.

Byadmin

Zaburzenia świadomości – czym są i jakie są ich przyczyny

 Świadomość to aktywność umysłu, stan w którym jednostka orientuje się w otaczającym ją świecie oraz w zjawiskach docierających do niej z wnętrza organizmu. W psychologii mówi się, że jest to odzwierciedlenie rzeczywistości – orientacja w świecie oraz introspekcja i samo-orientacja. Jest to pewien stan w którym nasz umysł w danym momencie jest aktywny i skupia się na pewnych osobach, przedmiotach czy zjawiskach. Przykładem może tu być człowiek rozmyślający o spotykającym go problemie i tutaj ten problem będzie przedmiotem jego refleksji. Wyróżnia się dwa typy świadomości:zaburzenia świadomości

  1. świadomość introspektywną, w której jednostka skupia się na samym procesie świadomości a więc np. odbiera spostrzeżenia zmysłowe, czy jej widzenie jest wyraźne, jaki jest ton głosu osoby do niej mówiącej itp.
  2. świadomość ekstrospektywną, gdzie jednostka koncentruje się na przedmiocie znajdującym się w danym momencie w jej świadomości, np. jakaś rzecz telewizor, komputer, biurko lub człowiek.

Aby sprawdzić stan świadomości zadaje się pytania dotyczące orientacji co do miejsca, czasu oraz w odniesieniu do własnej osoby. Wyróżnia się orientację autopsychiczną – związaną z własną osobą, imieniem i nazwiskiem oraz orientację allopsychiczną – odnoszącą się do czasu i miejsca w którym dana jednostka się znajduje.

                     Zaburzenia świadomości związane są z anormalnym funkcjonowaniem psychiki człowieka na całym jej obszarze. Dzielimy je na zaburzenia jakościowe oraz ilościowe.

Zaburzenia ilościowe: najczęściej polegają na wolnym nasilaniu się zaburzeń w toku myślenia, zaburzeń pamięci, izolowaniu się od rzeczywistości, gdzie spostrzeganie świata staje się częściowe i wyrywkowe, występuje niemożność koncentracji uwagi oraz stopniowa dezorientacja. Tego typu zaburzenia dzielimy na przymglenie świadomości, senność patologiczną, pół-śpiączkę i śpiączkę. Przymglenie świadomości tzw. obnubilatio, charakteryzuje się utrudnionym kontaktem słownym, gdzie jednak istnieje możliwość uzyskania zdawkowych odpowiedzi na pytania, spostrzeganiem otoczenia oraz własnych przeżyć wewnętrznych jak przez mgłę, słabą orientacją w czasie, trudnościami w zapamiętywaniu i odtwarzaniu wspomnień, zaburzeniami w reagowaniu na bodźce, słabym splątaniem myślowym oraz trudnościami w rozpoznawaniu osób z otoczenia. Osoby z przymgleniem świadomości można porównać do osób znajdujących się w momencie zasypiania, ich świadomość jest niewyraźna i przyćmiona. Senność patologiczną tzw. sornnoletio, cechują takie same objawy jak w przymgleniu świadomości, różnicą jednak jest tutaj znaczne nasilenie symptomów choroby oraz trudności w kontakcie słownym, uzyskiwaniu odpowiedzi od chorego i silna inkoherencja myślenia. Pół-śpiączka tzw. sopor, to zaburzenie gdzie występuje całkowity brak kontaktu słownego, a odruchy fizjologiczne organizmu takie jak okostnowy lub ścięgnisty są znacznie osłabione, zachowana zostaje jedynie odpowiedź na pojawiający się ból, jest to tzw. wygaszenie przytomności. Śpiączka zwana coma, jest ciężkim zaburzeniem świadomości, charakteryzuje się brakiem reakcji na bodźce zarówno werbalne jak i ruchowe czy bólowe, odruchy fizjologiczne stopniowo wygasają, a świadomość nie jest tutaj zachowana, bodźce zarówno ze świata zewnętrznego jak i wewnętrznego nie dochodzą do chorego. Śpiączka najczęściej wywołana jest urazem, narkozą lub takimi chorobami jak cukrzyca czy mocznica.Feeling blue

Zaburzenia jakościowe: podobnie jak zaburzenia ilościowe, cechują się różnorakimi stanami dezorientacji, splątania myślowego, alienowaniem się od rzeczywistości, związanym z zaburzeniami w obszarze uwagi oraz postrzeganiu otoczenia i zaburzeniami pamięci. Wyodrębnia się tutaj takie zaburzenia jak zespół majaczeniowy, zespół pomroczny, zespół onejroidalny, zespół splątaniowy. Zespół majaczeniowy tzw. deliryjny, cechuje się silniejszym zaburzeniem orientacji allopsychicznej niż tej dotyczącej własnej osoby. Najczęściej pojawia się w stanie upojenia alkoholowego lub w przebiegu silnej gorączki związanej z różnymi chorobami, ale występuje też w schizofrenii, psychozie maniakalno-depresyjnej oraz przy urazach mózgu. Zespół ten wyróżnia się pojawianiem się urojeń oraz halucynacji, najczęściej występują omamy wzrokowe i słuchowe, ale też i kinestetyczne, występują również stany lękowe oraz niepokój ruchowy, zaburzenia pamięci – amnezja okresów majaczeniowych, splątanie myślowe, dysforia, agresywne zachowania zarówno w stosunku do siebie jak i do innych osób, zaburzenia w toku myślenia pojawiają się wraz z utrudnionym kontaktem z chorym. Aby sprawdzić stopień zespołu majaczeniowego najczęściej daje się choremu pustą kartkę i komunikuje, iż zostało coś na niej napisane, następnie ocenia się stopień delirium gdy pacjent dostrzeże coś na papierze, jest to tzw. test czystej kartki. Zespół pomroczny zwany inaczej obnubilacyjnym, charakteryzuje się możliwością pojawienia się iluzji i omamów, zaburzeniami w toku myślenia, jednak czasem tylko ze słabym splątaniem myśli, całkowitą dezorientacją świadomości lub czasami z jej zawężeniem, zaburzeniami ruchowymi i pamięci. Najczęściej występuje w przebiegu padaczki lub intoksykacji. Wyróżnia się tutaj zamroczenie jasne, fugę oraz stany ekstatyczne i wyjątkowe. W tym stanie pacjent czasami zachowuje się logicznie i adekwatnie – może reagować na bodźce dochodzące do niego z otoczenia. Zespół onejroidalny tzw. zespół snopodobny, wyróżnia się objawami podobnymi do płytkiego snu, a więc występuje zaburzona orientacja co do czasu, miejsca i otoczenia, omamy w których chory bierze udział, pojawia się tzw. świadomość falująca, zaburzenia myślenia, amnezja o dłuższym czasie trwania i szerszym obszarze niż w przypadku amnezji w zespole majaczeniowym, zaburzenia nastroju i ruchowe, związane z treściami omamów. Ten rodzaj zaburzenia świadomości pojawia się najczęściej u osób chorych na padaczkę. Zespół splątaniowy inaczej amentywny, cechuje ostry początek, podwyższona temperatura ciała, intensywne pobudzenie ruchowe, pojawienie się urojeń i omamów, brak kontaktu werbalnego z chorym, istotne zaburzenie myślenia wraz z jego splątaniem, brak orientacji zarówno allo- jak i autopsychicznej. Jest to ciężki i głęboki stan zaburzenia świadomości, pojawiający się często w przebiegu chorób somatycznych lub przy organicznych uszkodzeniach mózgu. Jak widać symptomy pojawiające się we wszystkich zaburzeniach świadomości bardzo często są do siebie podobne, dlatego też wyróżnia się kilka zaburzeń przy których mogą wystąpić objawy z każdego typu zespołów, np. takim zaburzeniem jest zespół  pomroczno – majaczeniowy.

Jakie przyczyny powodują powstawanie zaburzeń świadomości?otępienie-majaczenie

             Istnieją dwie szersze grupy dzielące przyczyny zaburzeń świadomości a są to pierwotne i wtórne zaburzenia świadomości.

Pierwotne zaburzenia świadomości: przyczyną powodującą rozwój choroby jest uszkodzenie mózgu, najczęściej są to udary mózgu, krwotoki podpajęczynówkowe, zapalenia opon mózgowych oraz mózgu, guzy mózgu, padaczka oraz urazy czaszkowo – mózgowe.

Wtórne zaburzenia świadomości: gdzie przyczyną pojawienia się zaburzeń świadomości są schorzenia pozamózgowe, związane z uszkodzeniami narządów lub choroby ogólnoustrojowe, a zaliczamy do nich intoksykację np. alkoholem, lekami uspokajającymi i nasennymi lub też czadem, zakażenia bakteryjne, wstrząsy anafilaktyczne, zaburzenia krążenia, zatrucia wewnątrzpochodne czy też działanie szkodliwych czynników jak np. porażenie prądem, promieniowanie jonizujące.

         Ważne też, ze względu na szybkie rozpoznanie choroby i pomoc osobie dotkniętej zaburzeniami świadomości są fazy owych zaburzeń, które można wyróżnić ze względu na stopień kontaktu jaki ma chory z rzeczywistością i otoczeniem. Dzielone są one na:

  • fazę pierwszą nazywaną sennością, gdzie występuje wzmożona senność z możliwością wybudzenia jednostki i porozmawiania z nią oraz jej szybkie zasypianie.
  • fazę drugą – stan pół-śpiączki, który charakteryzuje się brakiem kontaktu słownego ale też możliwością wybudzenia chorego ze snu za pomocą np. silnego potrząsania.
  • fazę trzecią – głęboką śpiączkę, w której pojawia się jedynie reakcja na mocne impulsy bólowe, przy których wykonywane są niezborne ruchy. Występują również takie objawy jak zaburzenia napięcia mięśniowego, oddechowe, termiczne a odruchy takie jak źreniczny lub rogówkowy są nikłe.
  • fazę czwartą tzw. coma extremum a więc najbardziej daleki stan śpiączki, gdzie nie pojawiają się już żadne reakcje na ból, czy jakiekolwiek odruchy, w tej fazie chory nie jest w stanie sam oddychać i nie odnotowywuje się już czynności mózgu. Jedyne działanie w organizmie wykazują serce oraz nerki.

                Jeśli chodzi o leczenie zaburzeń świadomości najważniejsze jest usunięcie przyczyny ich powodującej, właściwe rozpoznanie i wdrożenie odpowiedniego leczenia, zaś leczenie osób z zaburzeniami świadomości powinno być dopasowane do każdego przypadku.

Byadmin

Autoagresja u dzieci

Każda agresja, zarówno ta skierowana na innych jak i na samego siebie niewątpliwie jest zjawiskiem negatywnym, potrzebna wydaje się w tym przypadku porada specjalisty a gdy to konieczne to i leczenie.autoagresja-u-dzieci

            Definicja autoagresji mówi, że są to działania skierowane na samego siebie, ?do wewnątrz?, które mają na celu spowodowanie szkód psychicznych lub fizycznych. Jest to jedna z najkrótszych definicji tego problemu. Jest on jednak tak obszerny, że trudno jest go opisać w kilku zdaniach. W literaturze przedmiotu często mówi się, że problem ten związany jest przede wszystkim z instynktem samozachowawczym, który jest w tym przypadku zaburzony. Przejawia się to skłonnościami do samookaleczeń. Osoby z takim problemem dokonują aktów przemocy na swoim własnym ciele przez co ich kłopoty psychiczne nasilają się.

Jakie są rodzaje autoagresji?

Wyróżnia się autoagresję werbalną i niewerbalną. Ta pierwsza jest związana ze słownym poniżaniem siebie na czym cierpi poczucie wartości tej osoby. Autoagresja niewerbalna związana jest z okaleczaniem swojego ciała, powstawaniem ran oraz obrażeń. Mówi się w tym przypadku o tzw. agresji jawnej.

Z czym wiąże się autoagresja u dzieci?

Przejawem autoagresji u dzieci może być uderzanie głową o ścianę, ciągnięcie się za włosy, bicie się po twarzy, gryzienie się, drapanie, obgryzanie paznokci do krwi, głodzenie się, przejadanie się, obijanie ciała czy nakłuwanie.

Przyczyny autoagresji u dzieci:

  • nieumiejętność radzenia sobie ze zbyt silnymi emocjami – dziecko odczuwające złość lub frustrację nie wie w jaki sposób może pozbyć się tych emocji, podejmuje akty agresji na swoim ciele aby w taki sposób poradzić sobie z tymi negatywnymi uczuciami, w pewnym momencie może pojawić się nawyk i dziecko za każdym razem na takie emocje może reagować autoagresją.
  • odpowiedź na sytuacje konfliktowe, ma to również związek z takimi emocjami jak złość czy frustracja, występuje zazwyczaj gdy rodzic bądź opiekun zabrania czegoś małemu człowiekowi, wtedy rodzi się sytuacja konfliktowa, gdzie po jednej stronie znajduje się dziecko pragnące coś dostać a po drugiej rodzic zabraniający mu tego, może być to wyraz niechęci, niegodzenia się na zakaz wydany przez rodzica bądź sposób poradzenia sobie z pojawiającymi się w tym momencie negatywnymi emocjami i napięciem.
  • chęć zwrócenia na siebie uwagi – dziecko, pragnące zwrócenia uwagi ze strony rodzica może przejawiać tak swoje potrzeby i pragnienia, mały człowiek wie, że mama czy tata nie zignoruje go w momencie gdy będzie robił sobie krzywdę.
  • chęć zrelaksowania się – autoagresja w tym przypadku uspokaja, chodzi tutaj np. o uderzanie się dziecka o oparcie krzesła, nadaje to pewien rytm przy którym dziecko się uspokaja, odczuwa przyjemność i poczucie bezpieczeństwa.
  • zaburzenia psychiczne, które jednak dotyczą małej części dzieciaków.

Sposoby przeciwdziałania zachowaniom autoagresywnym:

       Ważna jest w takich przypadkach obserwacja dziecka, należy sprawdzić jaki jest powód zachowań autoagresywnych, co wywołuje takie czynności, czy są to pewne emocje, sytuacje czy zakazy rodziców, czy reakcja na nie jest gwałtowna czy też nie. Następnie można użyć pewnych metod, radzenia sobie z takimi zachowaniami, jednak gdy nie przyniesie to oczekiwanego skutku należy zgłosić się do specjalisty.identyfikacja-emocji-u-dzieci

  • zastosowanie gier i zabaw – dziecko które jest autoagresywne najczęściej podczas odczuwania frustracji może zastosować tę metodę, gdzie w momencie pojawienia się złości i innych negatywnych emocji nie podejmuje działań agresywnych w stosunku do siebie lecz przenosi je na zabawki, należy porozmawiać z dzieckiem i umówić się z nim na pewnego rodzaju kontrakt, np. gdy pojawi się złość dziecko będzie uderzać pluszowym misiem o ścianę (gdy stosowało taki rodzaj autoagresji), gdy pojawi się u niego zgoda na stosowanie tego sposobu ale jednak podczas złości nie będzie on podejmowany, rodzic może w tym momencie sam zastosować tę technikę, co wzbudzi zaskoczenie i przypomni dziecku jaka była umowa.
  • ignorowanie – najlepsza metoda w przypadku gdy powodem autoagresji dziecka jest chęć zwrócenia na siebie uwagi, chodzi tutaj konkretnie o zahamowanie nagłej reakcji na akty agresji dziecka wobec siebie (oczywiście, jeśli czynności te nie są zagrażające zdrowiu dziecka), co pomoże mu w uświadomieniu sobie, że zachowania te nie przynoszą pożądanych i oczekiwanych efektów.
  • tłumaczenie – spokojne wyjaśnienie dziecku, że jego zachowania nie powodują nic innego jak tylko fizyczny ból, jest również dobrą metodą na przeciwdziałanie zachowaniom autoagresywnym, najważniejsze jest aby dziecko zrozumiało to co chce mu się przekazać, nie należy używać do tego podniesionego głosu, ważne aby być wyciszonym i spokojnym.
  • odwracanie uwagi – w momencie pojawienia się zachowań autoagresywnych należy odwrócić uwagę dziecka, która ma na celu zmniejszenie natężenia tych działań.
  • nauczenie dziecka innych sposobów radzenia sobie z emocjami np. poprzez słowne wyrażanie tego co się czuje w danym momencie lub poprzez rysunek, umówienie się z dzieckiem, że za każdym razem gdy pojawią się u niego negatywne emocje będzie wyrażało je słownie lub ich odzwierciedleniem będzie jego rysunek.

Rodzina dziecka autoagresywnego:

  W literaturze przedmiotu niewiele można znaleźć na temat rodziny dziecka autoagresywnego, niewątpliwie jednak temat ten jest ściśle powiązany z dziećmi agresywnymi i ich rodzinami. Przyjrzyjmy się zatem jak wygląda rodzina dziecka agresywnego.

        Bez wątpienia można powiedzieć, że najbliższe otoczenie każdego człowieka, a w tym dziecka odgrywa bardzo istotną rolę w kształtowaniu jego osobowości.

Jakie może być podłoże zachowań agresywnych u dzieci?

Po pierwsze zaburzone więzi emocjonalne pomiędzy dziećmi a rodzicami. Dzieci z którymi rodzice nie nawiązują dobrego kontaktu emocjonalnego bardzo często odczuwają lęk, samotność i mają niskie poczucie wartości. Ich agresja i złość przerzucana jest z rodziców na rówieśników. Poczucie osamotnienia wywołuje brak poczucia bezpieczeństwa. Dzieci takie chcą zwrócić na siebie uwagę, poprzez stosowanie agresji. Jeśli chodzi o dzieci autoagresywne, w tym przypadku może być podobnie, tutaj jednak dziecko staje się agresywne w stosunku do samego siebie, radząc sobie tym samym z lękiem lub chcąc zwrócić uwagę swoich rodziców, którzy w jego mniemaniu przestali go kochać.

Po drugie nadmierna akceptacja agresywnych zachowań dzieci przez rodziców. Niezwracanie uwagi na agresję swojego dziecka wywołuje taki efekt, że dzieci stają się wybuchowe i nie panują nad swoimi emocjami – nie są nauczone innego sposobu radzenia sobie z nimi i taka metoda staje się dla nich najłatwiejsza i najszybciej dostępna, przez co najczęściej też jest wyuczona. Podobnie jak w poprzednim przypadku wyładowują swoje emocje na rówieśnikach i zwierzętach, albo też na sobie samym.

Po trzecie stosowanie agresywnych zachowań przez rodziców, w stosunku do innych ludzi oraz bliskich. Któż inny jak nie mama czy tata są wzorem do naśladowania na pewnym etapie życia małego człowieka? Od kogo dziecko ma uczyć się zachowań w stosunku do innych ludzi? Dziecko powiela wzorce wyuczone w domu rodzinnym, naśladuje postawy i poglądy rodziców. To co będzie obserwowało w domu i to czego się w nim nauczy będzie przejawiać w dorosłości. Jeśli mały człowiek będzie widział w domu zachowania agresywne sam będzie takie stosował, ponieważ będzie uważał, że są one normalne i naturalne. W odniesieniu do autoagresji można powiedzieć, że dziecko przyglądające się agresji rodziców np. w stosunku do siebie (kłótnie małżeńskie) będzie odczuwało lęk i frustrację, które z czasem będą się kumulować, a niemożność poradzenia sobie z nimi będzie się przejawiała zachowaniami autoagresywnymi.

Po czwarte nadmierne stosowanie zakazów, nakazów i ograniczeń względem dziecka. Nie mowa tutaj o tym, że należy pozwalać dziecku robić co mu się podoba i spełniać każdą jego zachciankę, ale o tym, że u dziecka które na każdym kroku spotyka się z jakimś zakazem rodzi się gniew, złość i frustracja, która wywołuje najczęściej agresję. Dziecko, które nie może zaspokoić swoich potrzeb ruchowych czy też poznawczych będzie się buntowało i złościło, a jego uczucia będą wyrażały się w zachowaniach agresywnych zarówno względem swoich rodziców jak i samego siebie.images (12)

Po piąte nadmierne stosowanie kar, które również budzą agresję. Wydawać by się mogło, że wymierzenie kary za agresję np. w stosunku do kolegi czy koleżanki poskutkuje jej zahamowaniem, w rzeczywistości jest jednak inaczej. U dziecka nadmiernie karanego pojawia się coraz większa frustracja, która ponownie rodzi agresję a zamierzony efekt staje się zupełnie odwrotny. Bardzo często dziecko karane przez rodzica (tym bardziej przemocą fizyczną czy psychiczną) samo staje się oprawcą dla rówieśników czy zwierząt oraz dla siebie samego.

Według badań większość rodziców dzieci agresywnych przejawia takie zachowania jak krzyk, stosowanie kar fizycznych czy agresja w wychowaniu oraz tzw. proces zniewolenia rodzinnego, w którym cele, pragnienia i potrzeby są uzyskiwane poprzez groźby i rozkazy. Aby uniknąć zachowań zarówno agresywnych jak i autoagresywnych należy pamiętać o wzajemnym szacunku, zrozumieniu, cieple i miłości zarówno wśród małżonków jak i względem swoich dzieci ponieważ mały człowiek będzie odwzorowywał takie zachowania w stosunku do rodziców oraz innych ludzi, a co najważniejsze wejdzie w dorosłe życie z  pozytywnym kapitałem odnoszącym się do więzi i relacji międzyludzkich.

Byadmin

Zrozumieć depresję – objawy i rodzaje zespołu depresyjnego

 Depresja – kto z nas nie słyszał tego pojęcia? Kto z nas choćby raz w życiu nie użył tego słowa do określenia swojego nastroju? Ale czy tak naprawdę wiemy czym ona jest? Czym się objawia? Czy termin ten nie jest nadużywany w dzisiejszych czasach? Czy nie stosuje się go nadmiernie, do zobrazowania obniżonego nastroju?depresja

        Zespół depresyjny to połączone ze sobą zaburzenia afektu, napędu psychoruchowego oraz funkcji autonomicznego układu nerwowego, odpowiedzialnego za podstawowe procesy życiowe takie jak oddychanie czy krążenie. Głównymi objawami jest smutek, przygnębienie i apatia dlatego bardzo często można go pomylić z chwilowym obniżeniem nastroju. Ważna w tym przypadku jest dobra diagnoza tej choroby. Niepokojącym objawem powinien być tutaj czas trwania przygnębienia a nie on sam oraz to, że codzienne funkcjonowanie człowieka zostaje zdezorganizowane. Najważniejszymi objawami w depresji są: obniżony, negatywny nastrój, utrata zainteresowań oraz przyjemności które kiedyś sprawiały radość, wzmożona męczliwość. Oprócz tych objawów bardzo często wyróżnia się dodatkowe symptomy tej choroby, a mianowicie obniżoną uwagę oraz koncentrację, niskie poczucie własnej wartości, odczuwanie poczucia winy, negatywną perspektywę przyszłości, obniżone zaufanie do własnej osoby czy myśli samobójcze. Chory na depresję często szuka samotności, jest apatyczny, nie chce i nie podejmuje żadnych aktywności życiowych, negatywnie ocenia siebie, wyolbrzymia problemy, jest rozdrażniony i często agresywny. Ponadto w depresji zwykle pojawiają się zaburzenia somatyczne takie jak zaburzenia snu, związane albo z bezsennością albo z nadmierną potrzebą snu, obniżony lub nadmierny apetyt, bóle głowy, zmęczenie, obniżenie popędu seksualnego, spadek lub wzrost masy ciała czy problemy z cyklem miesięcznym u kobiet. Najistotniejszy jest jednak tutaj, jak już było wspominane czas trwania obniżonego nastroju, aby zdiagnozować depresję objawy muszą występować nieprzerwanie co najmniej przez 2 tygodnie.

              Wyróżnia się kilka typów zespołu depresyjnego a są to:

  • duża depresja (atypowa, psychotyczna, poporodowa, psychoza połogowa i przedmiesiączkowe zaburzenie nastroju)
  • choroba afektywna dwubiegunowa (szybkie zmiany cyklu, mania dysforyczna, stany mieszane i cyklotymia)
  • dystymia
  • sezonowe zaburzenia afektywne – SAD

Depresja duża: typowa postać i najbardziej znany rodzaj depresji, to tutaj występują najczęściej wszystkie wyżej opisane objawy. Chory odczuwa długotrwały smutek, apatię i przygnębienie, które nie pozwalają mu normalnie funkcjonować, podejmowane kiedyś aktywności nie sprawiają już przyjemności, a samoocena chorego obniża się i wprawia w poczucie beznadziejności. Inne nazwy stosowane do określenia dużej depresji to choroba afektywna jednobiegunowa i depresja endogenna. Depresja atypowa charakteryzuje się nietypowymi dla depresji dużej objawami, a mianowicie chodzi o to, że oprócz obniżonego nastroju chory może mieć podwyższony apetyt i jego masa ciała może ulec zwiększeniu co jest mniej typowym objawem niż utrata wagi. Można powiedzieć, że w tej postaci depresji u chorego mogą pojawić się specyficzne i niekonwencjonalne symptomy tej choroby, trudne do zdiagnozowania. Feeling blueDepresję psychotyczną cechują oprócz objawów typowych dla depresji dużej, urojenia lub halucynacje, które występują w psychozach. U chorych na ten rodzaj depresji dużej najczęściej spotyka się urojenia klęski, winy czy hipochondryczne urojenia negacji. Depresja psychotyczna może być często mylona ze schizofrenią, dlatego istotna jest tutaj dokładna diagnoza chorego. Depresja poporodowa, w której objawy są takie same jak w depresji dużej, wyróżnia się momentem w którym się pojawia a więc jest to okres poporodowy. Jej przyczyną są zmiany hormonalne zachodzące w organizmie młodej matki oraz wyzwania związane z opieką i wychowaniem dziecka, z którymi musi się zmierzyć. Depresja popołogowa, występująca znacznie rzadziej jest wynikiem nieleczonej depresji poporodowej. Jej objawy to te same symptomy występujące w  depresji dużej, myśli samobójcze oraz urojenia i halucynacje. Przedmiesiączkowe zaburzenie nastroju również cechuje przygnębienie, smutek i rozdrażnienie, są one jednak znacznie silniejsze niż w zespole napięcia przedmiesiączkowego zwanym PMS.

Choroba afektywna dwubiegunowa: zwana inaczej zaburzeniem maniakalno – depresyjnym, charakteryzuje się pojawiającymi się naprzemiennie epizodami depresji i manii. W tym zaburzeniu chory czasem odczuwa i przeżywa obniżony nastrój, smutek – ma epizod depresji zaś czasem znajduje się na drugim biegunie i odczuwa radość, euforię i podniecenie wtedy mówi się o epizodzie manii. Te dwa stany przeplatają się ze sobą, stojąc z boku można widzieć to jako dwie zupełnie odmienne osobowości chorego. Podczas depresji chory odczuwa te same objawy, które cechują depresję dużą, zaś podczas manii jest pobudzony zarówno psychicznie jak i motorycznie. Szybkie zmiany cyklu cechuje przede wszystkim częste zmiany epizodów depresji i manii, co najmniej 4 epizody na rok. Stany mieszane to nakładanie się depresji i manii na siebie, występowanie tych dwóch zaburzeń jednocześnie, może pojawić się tutaj depresja pobudzona oraz mania lękowa. Cyklotymia to spokojniejsza postać zaburzenia maniakalno – depresyjnego, ze stanami hipomanii oraz depresji łagodnej występującymi naprzemiennie, jednak zmieniającymi się szybko.

Dystymia: jest to łagodniejsza forma depresji, która jednak trwa przez długi czas – większość czasu w przeciągu dwóch lat. Chory nie odczuwa radości, szczęścia i nie pamięta chwil kiedy takie emocje przeżywał, nie jest towarzyski i nie lubi podejmować żadnych aktywności, cechuje go pesymizm, negatywne spostrzeganie rzeczywistości oraz przyszłości. Ten typ depresji jest nazywany inaczej małą depresją.

Sezonowe zaburzenia afektywne: są to zaburzenia depresyjne pojawiające się okresowo, są zależne od pory roku i najczęściej występują w październiku i listopadzie. U wielu chorych na to zaburzenie zauważa się całkowite ustąpienie objawów choroby lub wystąpienie objawów manii na wiosnę, w miesiącach marzec i kwiecień. Wydaje się też, że choroba ta ma związek ze skracaniem i wydłużaniem się dni w ciągu roku. Chorzy na to zaburzenie wykazują takie symptomy jak wyczerpanie, wzmożona potrzeba snu, zwiększony apetyt, wzrost wagi. Ten rodzaj depresji trwa zwykle około 5 miesięcy, istnieje również odwrotne zaburzenie do tego typu depresji a mianowicie, osoby z odwrotnym SAD wykazują depresję w lato a w zimę następuje u nich remisja objawów. Jedną z ciekawych technik stosowanych do leczenia tego rodzaju depresji jest leczenie światłem, które przynosi pozytywne skutki.

          Istotne w depresji są czynniki genetyczne, osoby u których w rodzinach występowała już depresja, mają większe szanse na pojawienie się u nich tej choroby, jednak nabyte i utrwalone cechy osobowości albo cechy zaczerpnięte ze środowiska rodzinnego również mogą wpływać na powstawanie zespołu depresyjnego. Bardzo często przyczyną depresji są zaburzenia w funkcjonowaniu neuroprzekaźników a zwłaszcza serotoniny i noradrenaliny. Co jeszcze ważne, depresja może wytworzyć się zarówno u osób dorosłych jak i młodych, co jest coraz częstszym zjawiskiem w dzisiejszych czasach. stock-photo-53628124-ładny-chłopiec-trzymając-lampion-outdoorW literaturze przedmiotu mówiąc o przyczynach powstawania depresji bardzo często mówi się o modelu biopsychospołecznym, według którego zespół depresyjny powstaje z kilku czynników jednocześnie – biologicznego, psychologicznego i społecznego. Czynniki biologiczne to np. geny, poziom noeuroprzekaźników, czynniki psychologiczne to relacje rodzinne czy trudne sytuacje pojawiające się w naszym życiu oraz strategie radzenia sobie z nimi, czynniki społeczne to zaś wsparcie społeczne czy sytuacja zawodowa. Na przyczyny depresji należy patrzeć holistycznie ujmując wszystkie wymienione wyżej czynniki. Leczenie depresji jest niezmiernie ważne ze względu, chociażby pojawiających się często myśli a nawet prób samobójczych. Terapia osób chorych na depresję polega głównie na farmakoterapii oraz psychoterapii. Ważne również jest wsparcie ze strony bliskich osób. Należy jednak pamiętać, że choroba ta jest chorobą ciężką i wymagającą długotrwałego leczenia, a efekty stosowanych terapii może być widać dopiero po długim czasie.

Aktualności

Kategorie

Archiwum

Dane kontaktowe

ZAPRASZAMY!
Łazy
ul. Jesionowa 1
tel. (34)3070087
e-mail: biuro@psycholog-zawiercie.pl

Zapraszamy | Theme: Appointment by Webriti