Czym jest mobbing?

Byadmin

Czym jest mobbing?

Z mobbingiem mamy do czynienia nie tylko w pracy. Możemy się z nim zetknąć także w szkole. Mobbing jest przemocą, która stosowana jest wobec słabszych osób, dzieci. Mobber bardzo dokładnie wybiera sobie ofiarę. Wie, że jego przyszła ofiara jest słaba psychicznie, dlatego pozwala sobie na podstępy oraz nieuczciwą strategię. Robi wszystko, aby dowieść, że ofiara sama jest sprawcą, przez co obniża jej wiarygodność. O mobbingu będziemy mówić, kiedy w grę będą wchodzić cztery warunki: długi okres dręczenia, powtarzalność, brak równowagi sił oraz nieprzychylne konsekwencje działań. Najczęstsze formy przejawianej agresji wobec ofiary to zastraszanie, używanie przemocy fizycznej, popychanie, szturchanie oraz kierowanie w stosunku do ofiary obraźliwych słów.images (1)

Możemy wyróżnić pięć technik mobbowania ofiary. Pierwszą techniką jest zaburzenie w komunikowaniu się. Ofiara ma ograniczona sposobność zabrania głosu, jest stale krytykowana, ignorowana. a jej wypowiedzi są przerywane. Drugą techniką jest zaburzenie relacji społecznych pomiędzy ofiarą a pozostałymi osobami. Przejawia się to w niezauważaniu ofiary i unikaniu kontaktu z nią oraz braku możliwości odezwania się. Kolejną techniką jest podważanie autorytetu ofiary w postaci oczerniania, szyderstwa, plotkowania, ośmieszania oraz wyrażaniu negatywnych, kłamliwych opinii na temat ofiary. Inną techniką może być również zaburzenie poczucia kompetencji ofiary, które przejawia się zlecaniem bezsensownych zadań, niezadawaniem poleceń. Mobbing może przejawiać się także poprzez działania wywołujące szkodliwy wpływ na zdrowie np. przez naruszanie warunków pracy, izolowanie, przemoc słowna czy fizyczna jak również obraźliwe, pogardliwe gesty, plotki.

Za przyczyny mobbingu należy uznać przyczyny społeczne i indywidualne. Przyczyny indywidualne związane są z cechami osobistymi ofiar oraz sprawców. Znęcanie się przez dłuższy okres przyczynia się do negatywnych konsekwencji, m.in w postaci zaburzenia struktury grupy. Z kolei do społecznych przyczyn należy zaliczyć braki w zarządzaniu instytucją – brak obowiązków, brak poprawnej komunikacji; złą organizację, uaktywnienie problemów związanych z rynkiem pracy.

Skutki mobbingu mogą być widoczne w formie stresu pourazowego, depresji, zaburzeń dysocjacyjnych, samobójstw oraz dyfuzji tożsamości. W przypadku PTSD widoczne objawy to: przejawy nadmiernego pobudzenia, zawężenie, które jest formą ograniczenia własnej aktywności oraz wspomnienia dotyczące nieprzychylnych doświadczeń. W większości sytuacji dochodzi jednak do depresji oraz zagrożenia ryzykiem samobójstw. Z kolei zaburzenia dysocjacyjne mogą przebiegać w formie tików, niepełnosprawności, niedowładów. Dyfuzja tożsamości to reakcja, z jaką nie potrafi sobie jednostka poradzić, przez co jest bezsilna i bezradna. Jest to mechanizm obronny polegający na reorganizacji samego siebie. Ma to na celu oderwanie się od ról, które trudno zaakceptować.

pobrane (2)Ofiary jakie najczęściej są wykorzystywane to osoby wycofujące, prowokujące, nadgorliwe oraz młode wilczki. Ofiary wycofujące przejawiają wysoki poziom lęku. Cechuje ich nieśmiałość, ostrożność, nie rzucają się w oczy, nie szukają przyjaciół, brak im umiejętności samoobrony. Gdy dochodzi do konfliktu, czują się niepewnie, zdezorientowani, zagrożeni oraz bezradni. Częstym przejawem takiej sytuacji jest płacz. Są to osoby o niskich umiejętnościach społecznych, które nie potrafią negocjować warunków, nie potrafią zadbać o siebie, dlatego rezygnują z zamierzonych celów. W przypadku ofiar prowokujących mamy do czynienia z agresją. Są to osoby, które wywołują dużo zamieszania wokół własnej osoby. Cechuje ich ponadto bezkrytycyzm i brak dystansu. Są bardzo podejrzliwi, uważają, że działania ludzi są celowe w stosunku do nich. Jednakże nie darzą siebie zaufaniem i mają problem w pozyskaniu sobie innych. Osoby nadgorliwe mają przypisaną etykietę donosiciela. Są lękowe, bojaźliwe i podatne na wpływ innych. Zdają sobie sprawę z tego, iż ludzie nie darzą ich sympatią. Bywa i tak, że są izolowani i dyskryminowani. Ostatni typ ofiar – młode wilczki to osoby z wielką pasją, którym zdarza się spoglądać na innych z góry. Zazwyczaj są nielubiani ze względu na to, że zawyżają poziom i zajmują wysokie pozycje. Nie nawiązują znajomości, gdyż im na tym nie zależy. Otoczenie ich oczernia, dyskryminuje, izoluje, stają się przedmiotem żartów i złośliwości. Młodym wilczkom brakuje zdolności społecznych, przede wszystkim jeśli chodzi o negocjacje, kompromis.

Jak już wcześniej zostało wspomniane, mobbing może dotyczyć zarówno osoby dorosłej jak i dzieci, a tym samym można się z nim spotkać w sferze zawodowej i edukacyjnej. Cechy ofiar ze sfery pracowniczej to: nadmierna kompetentność, kłopoty z akomodacją, wyróżnianie się swoimi cechami z grupy, mała wydajność. Są to osoby chronione przepisami prawnymi ze względu np na niepełnosprawność, ciążę. W przypadku mobbingu szkolnego mamy do czynienia z outsiderami, czyli osobami przechwalającymi się, nieudacznikami i określanymi jako klasowy błazen.

images (2)Sprawcami mobbingu, ich opisem zajmują się kryminolodzy, socjologowie, dlatego też można wyróżnić trzy typy sprawców: autorytarni, antysocjalni oraz obsesyjno – kompulsywni. Pierwszy typ charakteryzuje się wysoką lecz mało stabilną samooceną, narzucaniem dystansu (w przypadku osób o niskich pozycjach), skłonnością do naruszania zasad, uległością i zaangażowaniem tylko w stosunku do osób mających władzę. Sprawcy antysocjalni to osoby narcystyczne o dużych potrzebach uznania, z niską poziomem empatii i możliwościami manipulacyjnymi. Intrygi, kłótnie, spiski to ich specjalność. Kładą nacisk na rywalizację. Bez obaw sięgają po przemoc. Z kolei sprawcy obsesyjno – kompulsywni to osoby lękowe, niepewne, nieprzewidywalne. Tworzenie teorii spiskowych to ich specjalność. Uważają się za nienagannych, dlatego zwracają innym uwagę, gdy tylko popełnia błędy. Pracowitość jest ich zaletą, jednakże muszą mieć wszystko pod kontrolą. Ofiarę traktują jako rywala. Jeśli przegrają tę walkę, pocieszenie znajdują zażywając środki psychoaktywne, z których najczęściej jest alkohol.

Problematyka mobbingu jest uregulowana prawnie w Kodeksie pracy. W razie stosowania mobbingu, pracownik po zgłoszeniu odpowiednim władzom tej sytuacji, ma możliwość dochodzić zadośćuczynienia lub odszkodowania, w zależności czy osoba doświadcza w wyniku tego problemów zdrowotnych.  

About the author

admin administrator