Pierwszą rzucającą się w oczy charakterystyczną cechą tego syndromu jest sprzeczność pomiędzy wiekiem a dojrzałością. Problem ten ujawnia się we wczesnym wieku. Dlatego im lepszy kontakt z taką osobą, tym większa szansa, że zapobiegniemy jego rozwojowi.
Jak rozpoznać taki syndrom? Syndrom ten przebiega na trzystopniowej płaszczyźnie. Rozpoznanie musi być obiektywne, tworzy nastawienie bezosobowe, które jest zgodne z charakterystyką przedstawioną w podręczniku psychologicznym. Istotną kwestią jest ustalenie pola obserwacji, tj. dom, środowisko, miejsce pracy czy sąsiedztwo. W sytuacji, gdy ma się do czynienia z łatwością nawiązywania kontaktów, można dostrzec ten syndrom. Szczególnie jeśli widzimy taką osobę na zebraniu, w sklepie, biurze. Zdarza się, że idealni obserwatorzy widzą ten syndrom w swoim synu, z kolei zakochana kobieta widzi go w mężczyźnie, którego obdarza uczuciem. A błyskotliwy mężczyzna może nawet dostrzec go we własnym odbiciu w lustrze. Drugą kwestią, również dość istotną jest przejęcie roli detektywa społecznego. Do tego pomocna jest poniższa charakterystyka. Z kolei trzecią kwestią jest przejęcie roli detektywa psychologicznego, ale o tym za chwilę.
Wiek: 12-50 lat
Status społeczny: klasy średnie i wyższe
Objawy według poszczególnego przedziału wiekowego:
Wiek 12-17: rozwijają się objawy w postaci: niepokoju, nieodpowiedzialności, osamotnienia i konfliktu ról seksualnych;
Wiek 18-22: niechęć dorastania objawiająca się narcyzmem i szowinizmem;
Wiek 23-25: faza ostrego kryzysu, w którym osoba uskarża się na brak zadowolenia z życia;
Wiek 26-30: cierpienia doznawane w sposób uporczywy; a tym samym wchodzenie w dorosłe role;
Wiek 31-45: Piotruś Pan zawarł związek małżeński, ma dzieci, jest spełniony zawodowo, jednakże poziom nadziei ulega znacznemu pogorszenie, przez co swoje życie odbiera za nudne, nieurozmaicone;
Wiek ponad 45: nasilająca depresja wraz z pobudliwością ze względu na wkraczanie w wiek przekwitania. Może wystąpić bunt wobec przeciętnego, jednostajnego życia, z jednoczesną próbą odzyskania wieku młodzieńczego;
Wrażenie ogólne: osoby, które nie znają osoby z syndromem mogą spostrzegać ją jako miłego i ułożonego człowieka. Robi dobre pierwsze wrażenie;
Status finansowy: samowystarczalność jest dla niego pojęciem obcym. W wieku dwudziestu kilku lat żyje z rodzicami, oni go utrzymują. Wyciąga pieniądze od rodziców. Gdy dorasta i jest już niezależny finansowo, niestety jest bardzo skąpy. Jednakże na swoje zachcianki nie żałuje;
Stan cywilny: ślub w wieku poniżej 25 roku życia. Zazwyczaj poszukują kobiet dużo młodszych od siebie lub niedojrzałych. Dopiero po ślubie żona Piotrusia Pana widzi, że musi go trzymać krótko. Z kolei dla Piotrusia bardziej liczy się towarzystwo znajomych niż swojej żony;
Wykształcenie: chwiejny pod tym względem, ma dylemat czy pójść na studia. Nie kończy szkoły w wyznaczonym terminie. Kiedy już zdobywa wykształcenie, nie jest z tego powodu szczęśliwy. Uważa, że stać go na więcej. Odbierany przez otoczenie jako osoba nie potrafiącą wykorzystać swoich możliwości;
Życiorys zawodowy: początki są pełne zawirowań. Piotruś podjął pracę głównie z przymusu. Marzy o zrobieniu kariery niewymagającej wysiłku. Z łatwością rezygnuje z zajęć, które uzna za niegodne. Ma duże trudności z podjęciem decyzji, co przekłada się na trudności w znalezieniu pracy. Wraz z wiekiem rośnie jego chęć do pracy. Wtedy ma się do czynienia z pracoholikiem. Dużo wymaga nie tylko od siebie ale również od innych współpracowników. Jednakże dręczy go poczucie, że zajęcia jakie wykonuje nie są odpowiednie dla niego;
Zainteresowania: jedynym zainteresowaniem jest życie towarzyskie – ciągłe imprezy, popisywanie się w rozgrywkach sportowych. Im jest straszy, tym więcej wysiłku w to wkłada;
Rodzina: jest to osoba będąca najstarszym synem w rodzinie. Jego rodzicom dobrze się układa. Matka zajmuje się domem, a ojciec zazwyczaj pełni role urzędnicze. Z przyczyn finansowych matka może podjąć pracę, jednakże nie marzy o karierze zawodowej;
Wspomniana powyżej kwestia przejęcia roli detektywa psychologicznego wiąże się z wewnętrznym życiem Piotrusia Pana, które należy odnieść do poniższej charakterystyki składającej się z siedmiu cech widocznych w każdym okresie życia, jednakże najbardziej – w okresie kryzysu.
Zablokowanie emocji: gniew utożsamiany jest ze wściekłością, a radość nacechowana jest histerią. Z kolei uczucie rozczarowania sprawia, że Piotruś Pan rozczula się nad sobą. Jego emocje są poskromione, w pewnym momencie dochodzi do tego, że nie wie co czuje.
Odwlekanie decyzji: osoby młodsze starają się odwlekać podjęcie decyzji, do momentu, kiedy nie zostaną przyparci do muru. Nie mają sprecyzowanych celów ani planów na życie. Najczęściej używają słowa ?nie wiem?, gdyż w ten sposób bronią się przed krytyką. Gdy dorosną zaczynają żałować, iż zwlekali z niektórymi sprawami. Doświadczają poczucia winy i próbują zrekompensować swoje niezdecydowanie nadmiernym działaniem. Są to osoby, które nie potrafią się odprężyć.
Niewydolność społeczna: trudno mu nawiązać relacje, dlatego też nie ma dużo przyjaciół. Gdy był młodszy często poszukiwał przypadkowych przyjaciół, którzy chcieli go w pewien sposób wykorzystać. Robi tak, gdyż uważa, że jest to dużo łatwiejsze niż okazywanie uczuć. Czuje się osamotniony i boi się, że zostanie skazany na siebie.
Myślenie magiczne: tego typu myślenie sprawia, że obce jest mu słowo ?przepraszam?. Uważa, że takie myślenie ochroni go przed nieodzownością radzenia sobie z niewydolnością społeczną jak również z emocjami. Dzieje się tak, gdyż bez trudu przychodzi mu obwiniać innych za własne uchybienia.
Odrzucenie matki: jego frustracja sprawia, że ma obojętny stosunek do matki. Osoby dotknięte tym syndromem, często próbują uwolnić się od wpływu matki, jednakże gdy do tego dojdzie, winią się za to. Dlatego ich relacje z matką są pełne napięcia, które splatają się z chwilami czułości. Jako nastolatki próbowali wzbudzić litość w matce, aby uzyskać pewne korzyści. Osoby starsze winią się za wyrządzone krzywdy i przykrości matce.
Odrzucenie ojca: Piotruś Pan pragnie miłości i akceptacji ze strony ojca, jednakże nie pozwala do tego dopuścić. Czuje się odtrącony przez ojca. Osoby starsze gloryfikują postać ojca, mimo iż nie potrafią zrozumieć pewnych zakazów stosowanych przez niego jak i popełnianych błędów. Jego problem z ustosunkowaniem się do autorytetów wynika z odrzucenia jakie doświadczył ze strony ojca.
Odrzucenie seksu: ma to związek z niewydolnością społeczną. Gdy nadchodzi okres przekwitania osoby z syndromem poszukują wymarzonej partnerki. Jednakże ich infantylność jak i sztywność sprawiają, że to odstrasza dziewczyny. W wyniku tego rodzi się lęk przed odrzuceniem, który sprawia, że przybiera on maskę bezdusznego silnego mężczyzny. Z racji tego, iż nigdy nie współżył, próbował to zamaskować, przybierając postawę erotomana. Gdy jednak dojdzie do zbliżenia może zagłębić się w kolejną skrajność, jaką jest odbywanie stosunków z zainteresowanymi dziewczynami, w celu udowodnienia swojej potencji. Gdy podejmie decyzje o byciu z jedną partnerką, całkowicie się od niej uzależnia.
Piotruś Pan to mężczyzna, który nigdy nie dorósł. Będąc z kobietą niezależną w dużym stopniu może doświadczać gniewu. Dlatego potrzebuje partnerki, która uzależni się od niego, dzięki czemu będzie się czuł opiekuńczy. Jest marzycielem, który chciałby spotkać dziewczynę równie wrażliwą jak on, jednakże ukrywa to przed przyjaciółmi, aby nie uznali go za słabeusza.
About the author